رضا دهقان - مشاور و مدرس بهبود کیفیت و برنامه ریزی استراتژیک در د
وحیده قربانی - کارشناس آمار و مدارک پزشکی در بیمارستان فوق تخصصی لاله ( تهران ) عضو انج

تحولات سریع در تکنولوژی ها ) ) technologies و فرآیندها ی ) ) processes سازمانی، پیشرفت دانش و توسعه علم مدیریت در حوزه خدمات سلامتی ) ) Healthcare Management از یک سو و افزایش هـزینه هـای ت ـــــدارک و ارائ ــه ) ) delivery مـراقب ـت از س ـوی دی ـگر ب ـاعث شده اند تا نگرش سیـاستگــذاران ) ) policymakers و دولتمردان به بخش س لامت ) ) health sector و فناوریهای ارائه خدمات در این حوزه تغ ـییری بن ـیادین یابد، به گ ـونه ای که در طراحی و اج ـرای برن ـــامه های توسعه )developmentبا رویک ـردی approach تعاملیinteractive و استراتژیک strategic به نظام سلامت نگریسته شود . در واقع است راتژیستها و سیاستگذاران بخش بهداشت و درمان با بهره گیری از قابلیتهای گوناگون تجارت الکترونیک ) ) e-Commerce و فناوری اطلاعات ) ) Information Technology ، فرآیندهای طرح ریزی، ارائه و ارزیابی خدمات بهداشتی و درمانی را اثر بخش تر و کارآتر مینمایند . بدین دلیل است که موضوع گسترش حوزه عملیات استراتژی تجارت الکترونیک و کاربرد آن در بخش سلامت بمنظور تدارک و ارائه مراقبتهای بهداشتی و درمانی در دو دهه اخیر در اولویت برنامه های کلان توسعه در کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است . محدودیتهای مدیران در بهره گیری از منابع انس انی، فیزیکی و مالی، ضرورت برخورداری مدیران از یک رویکرد سیستمی ) ) systemic approach و تمرکز بر بهره وری ) ) ) productivity دربرگیرنده مفاهیم اثربخشی ) ) effectiveness فرآیندها در ع ینِ بهره برداری هر چه بیشتر از منابع در اختیار یا افزایش کارایی اهمیت وجود سیستمهای اطلاعاتی ) ) information systems و مکانیسم عمل آنها . ( ، effectiveness ) تعریف سلامت عمومی و نیز مفاهیم کاربرد استراتژی تجارت الکترونیک در بخش سلامت ( اعم از خدمات بیمارستانی ) ) hospital services ، مراقبتهای سرپایی ) ) out patient care ، مراقبت در منزل ) . ( و )... در بخش اول این مقاله ارائه می شود home care در بخش دوم که قسمت اصلی مقاله می باشد چالش های اخلاقی و امنیتی در مدیریت اطلاعات بهداشتی درمانی مطرح می شود . اصول اخلاقی مطرح در حوزه پزشکی از راه دور و سلامت الکترونیک و نیز توصیه های حقوقی و اخلاقی نهادهای ب ین المللی در این رابطه نیز در ادامه این مطلب مورد بررسی قرار می گیرد . در قسمت بعد منافع کمی و کیفی پیاده سازی نظام الکترونیک سلامت ( از جمله افزایش دقت، صحت و قابلیت دسترسی اطلاعات، کاهش میزان خطاهای پزشکی ) ) medical errors ، کاهش هزینه های نیروی انسانی، ت جهیزات و منابع فیزیکی، تسریع در وصول مطالبات بیمه ای ) ) insurance و ...) بررسی و یکی از مکانیسمهای موفق تحلیل هزینه ـ کارآیی ) ) cost benefit analysis نظام الکترونیک سلامت ) electronic health system ( ارائه میشود . در بخش پایانی این مقاله نیز تحلیلی از وضعیت کنو نی برخی از کشورهای توسعه یافته ) ) developed و در حال توسعه ) ) developing جهان در زمینه کاربرد استراتژی تجارت الکترونیک در بخش سلامت و نیز نقاط قوت و ضعف آنان در زمینه کاربرد این فناوری ارائه و در راستای توسعه سلامت الکترونیک ) ) e-Health بررسی میشوند .

نظام الکترونیک ـ خدمات بهداشتی و درمانی ـ اصول اخلاقی و اجتماعی