بازشناسی ساختار کالبدی و ویژگی های شهر اسلامی

شهرها و مجتمع های زیستی از جمله بارزترین و ملموس ترین جلوه های فرهنگ بشری است که با ارائه فضاهای عینی و قابل ادراک،بسیاری از مولفه های فکری و ذهنی متاثر و منتج از آن را بیان می کند. شهرهای اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیستند.شهرهای اسلامی مفهوم خاصی از شهر را نمایان می کنند.در این مفهوم ارزش ها و نگرش های اسلامی تجلی می یابند.این ارزش ها و نگرش ها در ساخت عناصر شهری متبلور می شوند. نتایج حاکی از آن است که نحوه شکل گیری اصول طراحی شهر اسلامی،عمدتاً به ارزش ها و اعتقادات فرهنگی اسلام که ریشه در ماهیت احکام اسلامی داشته است،بستگی دارد.به طوری که جنبه های گوناگون زندگی مسلمانان و از جمله ساخت سکونت گاهها را نیز تحت تاثیر قرار داده است.در این نوشته سعی می شود با روش ترکیبی کتابخانه ای و تحلیلی-توصیفی به بررسی ویژگی ها و ساختار کالبدی شهر اسلامی در دوره های مختلف پرداخته شود و در نهایت نتیجه گرفته می شود که علاوه بر تفکر حاکمان زمانه و ایدئولوژی ناشی از آن،عوامل دیگری نظیر توسعه اقتصادی و ویژگی های اجتماعی در ساختار کالبدی شهرهای اسلامی تاثیرگذار بوده و هستند.

کلیدواژه ها:

ساختار شهر اسلامی ، ویژگی شهر اسلامی ، اسلام ، ایدئولوژی اسلامی ، تفکر اسلامی