محسن احدنژادروشنی - عضوهیات علمی دانشگاه زنجان
شاهرخ زادولی خواجه - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان
فاطمه زادولی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز

مهاجرت و حاشیه نشینی نامتعارف و ناهنجار، ناشی از بحران‌های توسعه است و منجر به عدم تعادل در ساختارها و شکست آستانه‌های برون‌ریزی جمعیتی شده و نبود مدیریت صحیح شهری و در کنار آن عدم وجود برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت در زمینه‌ی کنترل و توجه به توسعه شهری و مسکن ارزان در این بحران، باعث ایجاد اسکان غیررسمی در شهرهای بزرگ می‌گردد. شهر تبریز نیز همچون دیگر شهرهای بزرگ ایران از مواجه شدن با این پدیده مستثنی نبوده و ساکنان و مدیران شهری آن، مشکلات مربوط به اسکان غیر رسمی را به دوش می‌کشند. این مقاله علاوه بر اشاره به مفاهیم توسعه‌ی پایدار و اسکان غیررسمی، به بررسی حاشیه نشینی به عنوان چالشی فرا روی توسعه پایدار شهری پرداخته و در این ارتباط پیامدهای حاشیه نشینی در شهر تبریز مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش استفاده از تکنیک‌های مصاحبه و مشاهده و پرسشنامه در مناطق حاشیه نشین شمال شهر تبریز می‌باشد که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه 322 نفر بدست آمده است. براساس یافته‌های این مطالعه بخش عمده اسکان غیررسمی شهر تبریز ناشی از مهاجرت‌های روستا شهری است ( 86.9 درصد). حاشیه نشینان از شهر و محله زندگی خود رضایت بالایی ندارند، 79.5 درصد از مردم رضایت زیر متوسط دارند و از احساس تعلق شهروندی پایینی برخوردار هستند. بهبود زیرساخت‌های فیزیکی شهر یا محله مهم‌ترین اولویت آنان برای بهبود وضعیتشان محسوب می‌گردد.

توسعه پایدار، توسعه پایدار شهری، اسکان غیررسمی، چالش‌ها، تبریز