قیام جبل الاخضر در عمان داخلی و نقش نظامی بریتانیا (دهه ۵۰ میلادی)
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، دوره: 13، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_PRIW-13-3_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 18
نویسندگان
Associate Professor, Department of History, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده
با مرگ امام محمد بن عبدالله الخلیلی در سال ۱۹۵۴ و افزایش قدرت سلطان تیمور بن سعید از سلسله سلاطین ابوسعیدی در نتیجه حمایت همه جانبه سیاسی و نظامی بریتانیا ،ساختار امامت سنتی به عنوان یک نیروی مستقل انتخابی ساکنان عمان داخلی پس از ۱۲۰۰ سال حیات پر فراز و نشیب اضمحلال یافت. شورشهای امام غالب بن علی بن هلال و برادرش طالب بن علی به منظور تجدید حیات سنت امامت در سال ۱۹۵۵، واکنشی در برابر این فرایند فروپاشی بود. نبرد اصلی چند ساله بنام جنگ الجبل الاخضر(کوه سبز) یا جنگ عمان، سرنوشت این قیام سیاسی دینی را تعیین نمود که هدف اصلی این نوشتار می باشد. عملکرد استعمار بریتانیا در ایجاد عقب ماندگی و تشدید بحران های اجتماعی و وابستگی دولتهای مرکزی همواره یکی از عوامل اصلی اعتراضات مردم در سرزمین عمان و مسقط بوده است. به طور رسمی سلطان نشین عمان یک کشور مستقل محسوب می شد، اما در حقیقت مستعمره بالفعل بریتانیا بود.به این ترتیب،دولت های متوالی بریتانیا مسئول شرایط اسفبار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بودند که رعایای سلطان متحمل می شدند و در انتها شورش مردمی را ایجاد کرد و به آن دامن زد. در جریان قیام مردم عمان به رهبری دستگاه امامت در دهه ۵۰ میلادی، سربازان انگلیسی در تمامی عملیات سرکوبگرانه حضوری چشمگیر داشتند و در حقیقت با مداخله مستقیم آنان بود که مبارزات جبهه انقلاب عمان داخلی به شکست انجامید. بخشی از ادوات و نیروهای زبده انگلیسی از پایگاه های خارجی و مستعمرات بریتانیا تامین گشت و در یک نبرد نابرابر زمینی و هوایی، قیام جبل الاخضر با وجود مقاومت شدید هوادران امام غالب بن علی الهنائی به ناکامی انجامید. شکست در نبرد جبل الاخضر، تبعات سیاسی و فرهنگی عمیقی را بر نهاد امامت گذارد و تدریجا نقش آفرینی عملی آن در عمان، محدود و بسیار کم رنگ گردید.کلیدواژه ها
Oman and Muscat, Nihad Imamate, Abu Saidi dynasty, Britain, Oman war, عمان و مسقط, نهاد امامت, خاندان ابوسعیدی, بریتانیا, جنگ عماناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.