سید علیرضا موسوی - (دکترای مهندسی محیط زیست)، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
راضیه خاموطیان - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، واحد پژوهش، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، ایران
سمیه ترابی - نویسنده مسوول و دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، ایران
ملوک پروانه - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، ایران

سابقه واهداف: آبهای زیرزمینی تامین کننده بیش از 90 درصد آب مصرفی بخش کشاورزی می باشد. افزایش جمعیت نیازمند افزایش محصولات کشاورزی بوده و33 تا 60 درصد افزایش تولیدات کشاورزی در چند دهه گذشته ناشی از مصرف کودهای شیمیایی می باشد.کودهای شیمیایی به صورت بی رویه به بخش کشاورزی وارد شده وبه عنوان یکی ازمنابع عمده آلودگی غیرنقطه ای آبهای زیرزمینی به شمار می رود.هدف از این مطالعه مروری بر مصرف کودهای شیمیایی در جهان و ایران با تاکید بر آلودگی سفره های آب زیرزمینی می باشد. روش بررسی: این مطالعه به صورت مروری با دریافت مقالات علمی وپژوهشی از پایگاههای اطلاعاتی از جمله Science Direct, Google, Google scholar و SID انجام گرفته است. یافته ها: مصرف جهانی کودهای شیمیایی بر اساس اطلاعات سال 2002- 2001،73/137 میلیون تن ودر ایران متوسط مصرف سالیانه طی سالهای 80 تا 82، 2/3 میلیون تن (کل کود) بوده است .مصرف کودهای ازته، فسفره و پتاسه در سال(2010) به ترتیب 95.5، 30.4و 29.4میلیون تن تخمین زده شده است. میانگین مصرف رشد سالیانه مصرف کود در نقاط مختلف دنیا بین سالهای 2007 تا 2012 معادل 7/1 درصد و درایران تا سال 1390 برابر 5/3 درصد می باشد .بحث ونتیجه گیری: کودهای شیمیایی به دلیل ارزانی نسبی و سهولت دسترسی دارای جایگاه ویژه در بین دیگر کودها می باشند.فسفر و پتاسیم موادی شیمیایی با حلالیت پایین بوده و لذا بیشتر جذب سطحی خاک می شوند ومعمولا مقادیر پایین تر از حد استاندارد را نشان می دهند.بنابراین در اکثر موارد مشگل آلودگی آبهای زیرزمینی با آنها را نخواهیم داشت و نگرانی اصلی ناشی از مصرف کودهای نیتروژنه می باشد.

کودهای شیمیایی، آبهای زیرزمینی،آلودگی