مهسا محسنی - دانشجوی کارشناسی ارشد ایمنی، بهداشت و محیط زیست، پردیس بین المللی ارس، دانشگاه تهران
غلامرضا نبی بیدهندی
حسن هویدی
سید محسن سمائی

عملیات اکتشاف و استخراج نفت و گاز آثار مختلفی بر محیط زیست بر جای می‌گذارند که نوع و شدت آنها به عوامل مختلفی نظیر نوع فعالیتها و مراحل آنها، ابعاد و پیچیدگی طرحهای اکتشاف و استخراج مواد هیدروکربوری، ماهیت و حساسیت نواحی اجرای این طرحها، روشهای کنترل و کاهش آلاینده‌های تولیدی بستگی دارد. عملیات حفاری، پسماندها و دورریزهایی را به محیط زیست تخلیه می‌نماید و چنانچه برنامه‌ریزی جهت تصفیه و یا حذف آنها صورت نپذیرد، این مهم در دراز مدت می‌تواند اثرات نامطلوبی در محیط زیست داشته باشد.برخی از این پسماندها، محصولات جانبی ناشی از حفاری زمین مانند کنده‌های حفاری بوده و بعضی نیز مواد لازم برای حفاری چاه مانند ‏سیالات حفاری و افزایه‌های آنها هستند. این پسماندها حاوی مقادیر قابل توجهی از مواد آلوده‌کننده محیط زیست بوده و هم ‏برای محیط زیست و هم برای انسان بسیار خطرناک هستند. در این مقاله ضمن مرور فرآیندهای اکتشاف و تولید نفت و گاز، سیالات حفاری و افزایه‌های آنها، اثرات بالقوه زیست محیطی عملیات اکتشاف و استخراج نفت و گاز مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. همچنین آثار زیست محیطی سیالات حفاری و پسماندهای عمده تولید شده در فرآیند حفاری مطالعه شدند.

سیستم مدیریت پسماند، پسماند حفاری، کنترل جامدات حفاری، سیالات حفاری، کنده‌های حفاری