نقش مدیریت شهری در بازآفرینی میراث فرهنگی و ارتقاء هویت بومی در فرایند نوسازی شهر
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: پنجمین همایش بین المللی علوم تربیتی، مشاوره، روانشناسی و علوم اجتماعی
- کد COI اختصاصی: RVCONF05_600
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 11
نویسندگان
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم اجتماعی- مردم شناسی
چکیده
تحولات سریع در عرصه شهرسازی و نوسازی شهری، به ویژه در مناطق تاریخی و فرهنگی، ضرورت توجه به بازآفرینی میراث فرهنگی و تقویت هویت بومی را بیش از پیش برجسته کرده است. این پژوهش با رویکردی کیفی و مردم نگارانه، به بررسی فرآیندهای بازآفرینی شهری از منظر ساکنان، مدیران و فعالان اجتماعی پرداخته و تلاش کرده است تا تعاملات پیچیده میان هویت بومی، مشارکت شهروندان، فناوری های نوین و ساختارهای نهادی را آشکار سازد. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۳۰ نفر از کنشگران مختلف شهری و نیز مشاهده مشارکتی در چند محله تاریخی گردآوری و با استفاده از تحلیل تماتیک پردازش شد. نتایج نشان داد که پنج مولفه کلیدی در فرایند بازآفرینی شهری نقش اساسی دارند: اعتماد اجتماعی و انسجام محلی، نقش فناوری و آموزش دیجیتال، حضور نهادهای مردمی، موانع نهادی و قانونی، و هویت بومی و حفاظت فرهنگی. در این میان، اعتماد اجتماعی و انسجام محلی بیشترین درصد اشاره در میان مصاحبه شوندگان را به خود اختصاص داد که حاکی از نقش محوری سرمایه اجتماعی در تحقق برنامه های بازآفرینی است. همچنین تم «هویت بومی» در رتبه دوم قرار گرفت که بیانگر حساسیت بالای جامعه محلی نسبت به از بین رفتن عناصر تاریخی، فرهنگی و معنوی محله های قدیمی در مواجهه با طرح های نوسازی است. تحلیل داده های میدانی نشان داد که استفاده از فناوری های نوین و سامانه های دیجیتال، در کنار آموزش شهروندی، می تواند به عنوان ابزاری موثر در ارتقاء مشارکت شهروندان در فرایندهای نوسازی عمل کند. تفاوت معنادار میزان مشارکت فناورانه در محله های مختلف، که از ۱۲٪ تا ۵۰٪ متغیر بود، نشان دهنده تاثیر مستقیم زیرساخت های فناورانه و سطح آگاهی دیجیتال در موفقیت فرآیند بازآفرینی است. همچنین حضور نهادهای مردمی در برخی محله ها موجب تقویت ارتباط میان مردم و مدیریت شهری و افزایش حس تعلق به محله شده بود. از سوی دیگر، موانع نهادی و قانونی از جمله عدم شفافیت در فرایندهای تصمیم گیری، نبود قوانین حمایتی موثر در حفاظت از بناهای تاریخی، و پیچیدگی های مالکیتی، در بسیاری از موارد مانع پیشبرد برنامه های بازآفرینی شدند. در مجموع، نتایج نشان می دهد که بازآفرینی موفق نیازمند رویکردی تلفیقی است که در آن ابعاد فرهنگی، اجتماعی، فناورانه و نهادی به صورت هم زمان مورد توجه قرار گیرند. مشارکت موثر شهروندان، نه تنها به بهبود کارایی طرح های نوسازی کمک می کند، بلکه زمینه ساز تقویت هویت شهری و پایداری اجتماعی در بافت های تاریخی خواهد بود. این پژوهش می کوشد تصویری دقیق، عمیق و بومی سازی شده از واقعیت های بازآفرینی در ایران معاصر ارائه دهد تا بتوان از آن به عنوان راهنمایی برای سیاست گذاری و برنامه ریزی شهری بهره گرفت.کلیدواژه ها
مدیریت شهری، بازآفرینی میراث فرهنگی، هویت بومی، نوسازی شهری، مشارکت اجتماعی، توسعه پایداراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.