جایگاه حکمت وجود در معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی شهر صدرا)

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: اولین کنفرانس ملی چشم انداز آینده شهرها با محوریت توسعه پایدار فرهنگی و شهر خلاق
  • کد COI اختصاصی: FMCMCONF01_404
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 11
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی افشون

دبیر مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهرداری صدرا

مهدی زارع خفری

دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

حسین پوالدی فر

دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

چکیده

موضوع فرایند خلق و ادراک آثار معماری، و نقش تعامل انسان و هستی بر شکل گیری این فرایند و بیان این رابطه به زبانی علمی و دقیق همواره از اهمیت بالایی در حوزه معماری برخوردار بوده و هست. زیرا انسان خود هم خلاق اثر و هم مخاطب اثر است و هستی نیز بستر و زمینه خلق اثر معماری است. به عبارتی معمار با توجه به دیدگاهش درباره انسان و هستی و رابطه آنها با یکدیگر به طراحی محیط و خلق آثار معماری می پردازد؛ و مخاطب نیز بر اثر معرفت و دیدگاهش به این دو آثار معماری را ادراک می کند. براساس مطالعات، شهر اسلامی می کوشد با تکیه بر اصل توحید و با وحدت بخشیدن بر پیکر عناصر گوناگون خود از حیث هنری، شکل و ماهیت، خود را با حکمت اسلامی تطبیق دهد؛ به گونه ای که با تجلی مفهوم حکمت وجود و «اصل وحدت» وجود در بستر بوم فرهنگ آثار شهرسازی کارآمد، متنوع و پویایی خلق شده است. در حوزه محمل هنری معماری نیز اصل وحدت در بستر انسجام و هماهنگی با بهره مندی از مولفه های هندسه (هندسه مرکزگرا عامل وحدت بخش در بناهای اسلامی)، نظم، توازن، ریتم (تعادل بین فضاهای پر و خالی بنا) و محوربندی فضایی متاثر از جهت گیری های عبادی (آرامشی) و اقلیمی (آسایشی) متجلی شده است. در واقع تحقق وحدت در کثرت در معماری نیازمند وجود سازمان فضایی است. اصل وحدت در برگیرنده سلسله مراتب فضایی (به منزله ی رعایت حریم فضایی، تفکیک قلمروهای زیستی)، محوربندی فضایی (رعایت و توجه به جهت گیری عبادی و اقلیمی در طراحی معماری بناها) و هندسه فضایی (ایجاد تناسبات، نظم و تعادل) است که منجر به تحقق وحدت در سازمان فضایی معماری سنتی ایرانی-اسلامی می شود.

کلیدواژه ها

حکمت وجود, معماری, انسان, خداوند, وحدت وجود

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.