مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) عوامل موثر بر ورشکستگی آبی در دشت ممنوعه ماهیدشت: دستاوردهایی برای سیاست گذاران حوزه آب
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 15، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-15-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 21
نویسندگان
گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
چکیده
در دهههای اخیر، تقاضای روزافزون استفاده از آب زیرزمینی سبب ایجاد مناقشاتی در بهرهبرداری از این منبع گران بها شده است. از این رو، بحث جدید "ورشکستگی آبی" از سوی برخی از صاحب نظران حوزه آب مطرح گردیده است، چرا که بسیاری از دشتهای کشور من جمله دشت ماهیدشت در استان کرمانشاه در وضعیت ورشکستگی قرار دارند؛ بنابراین شناسایی عواملی که در ورشکستگی آبی نقش دارند حائز اهمیت است؛ لذا هدف این مطالعه کیفی، مدل سازی عوامل موثر بر ورشکستگی آبی میباشد. جامعه مورد مطالعه شامل خبرگان و متخصصان شرکت سهامی آب منطقهای استان کرمانشاه، کارشناسان آب سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه، اساتید گروه آب و خاک شناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی و کشاورزان دشت ماهیدشت بودند (۲۵ نفر). در این پژوهش از روش نمونهگیری هدفمند موارد ویژه استفاده شد. با استفاده از روش تحلیلی مدل سازی ساختاری - تفسیری (ISM) ابتدا عوامل شناسایی شدند (۱۳ عامل). سپس روابط بین عوامل موثر بر ورشکستگی آبی تعیین و تحلیل گردید و در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC عوامل موثر باتوجه به اثرگذاری و اثرپذیری صورت پذیرفت. نتایج نشان داد، مدل پژوهش شامل ۶ سطح میباشد. سطح ششم که شامل ۲ عامل "تحریم و بیثباتی اقتصادی" و "عدم آگاهی و وجود باورهای سنتی کشاورزان نسبت به برداشت آب" میباشد، تاثیرگذارترین عوامل بر ورشکستگی آبی در دشت ماهیدشت هستند. نتایج این مطالعه، دستاوردهای مهمی را برای سیاست گذاران و مسئولان دارد بدین صورت که با آگاهی از عوامل موثر بر ورشکستگی آبی در دشت ماهیدشت، ضمن ارائه راهکارهای عملیاتی برای تعدیل وضعیت پیش آمده، راهکارهای پیش گیرانه برای شرایط مشابه بهکار گیرند.کلیدواژه ها
بحران آب, ماهیدشت, دشت ممنوعه, ورشکستگی آبی, مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM)اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.