رتبه بندی مناطق توسعه حمل و نقل محور با استفاده از روش AHP و مقایسه آن با وضعیت کاربری اراضی (مطالعه موردی: خط یک متروی مشهد)

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: دوفصلنامه جغرافیا و توسعه فضای شهری، دوره: 12، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JGUSD-12-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 20
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فائزه فاطمی پور

گروه محیط زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

رخشاد حجازی

گروه محیط زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

سید علی جوزی

گروه محیط زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مرتضی اکبری

گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

توسعه حمل و نقل محور[۱]  (TOD)پیوندی میان برنامه ریزی حمل و نقل و کاربری اراضی است. در این پژوهش به منظور ارزیابی کمی و رتبه بندی توسعه حمل و نقل محور در خط یک متروی مشهد از روش آنالیز سلسله مراتبی ([۲]AHP)، استفاده شد. بدین منظور، نه ایستگاه با استفاده از ۵ معیار، ۱۴ شاخص و زیرشاخص از جمله شاخص تنوع، کاربری اراضی بررسی و مورد تحلیل قرار گرفتند. با توجه به اینکه نتایج AHP تنها یک میانگین از شاخص­ها را نشان می دهد؛ لذا، برای ایجاد کاربری مناسب در هر منطقه باید شاخص کاربری اراضی در مناطق توسعه حمل و نقل محور مورد توجه قرار گیرد. برای این هدف، کاربری اراضی به ۱۶ دسته تقسیم شد و تعداد آن­ها در هر منطقه بررسی و نسبت آن به جمعیت هر منطقه به دست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین کاربری در زمین های اطراف ایستگاه ها، کاربری تجاری و بعد از آن کاربری مختلط است. در رتبه بندی AHP نیز، بالاترین رتبه مربوط به ایستگاه هفت تیر و هاشمیه به دست آمد. به طوریکه این ایستگاه ها، به ترتیب در خدمات اولیه رتبه ۸ و ۹ درخدمات نوع ۲، رتبه ۳ و ۸، و در خدمات شخصی رتبه ۵ و ۹ را به دست آورده اند. علاوه برآن، در خدمات اولیه، ایستگاه نمایشگاه، در خدمات شخصی هنرستان و در خدمات نوع ۲، پارک ملت دارای رتبه یک می باشند. لذا، نتایج این تحقیق می تواند در برنامه ریزی شهری و اولویت های توسعه حمل و نقل محور به مسئولین کمک نماید.   [۱]. Transit-Oriented Development (TOD) [۲]. Analytic Hierarchy Process

کلیدواژه ها

توسعه حمل و نقل محور, کاربری اراضی, تصمیم گیری چند معیاره, حمل و نقل عمومی, مشهد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.