نخستین گزارش از بیماری لکه گرد چغندر قند با عامل Cercospora beticola از استان کرمانشاه
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه چغندرقند، دوره: 39، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JRSB-39-1_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 38
نویسندگان
دانشیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.
استادیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.
دانشیار بخش تحقیقات چغندرقند مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.
چکیده
لکه برگی سرکوسپورایی با عامل قارچی Cercospora beticola Sacc. از مهمترین بیماری های چغندرقند در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران است (Dabbagh et al. ۲۰۱۵). بر اساس پژوهش های انجام شده در کشورهای مختلف، بیماری لکه برگی سرکوسپورایی علاوه بر کمیت تولید چغندرقند میتواند بر خصوصیات کیفی محصول مانند درصد قند و نیز ترکیبات تشکیل دهنده آن تاثیر منفی داشته باشد (Dabbagh et al. ۲۰۱۵; Khan et al. ۲۰۰۷). نتایج یک تحقیق نشان داده است که بیماری لکه برگی سرکوسپورایی علاوه بر کاهش فتوسنتز، با افزایش مواد فنلی سبب کاهش قند و میزان اسیدهای آمینه میشود و در فرآیند تولید شکر به عنوان محصول نهایی چغندرقند و همچنین روی وزن ریشه، عملکرد قند و خلوص شربت خام تاثیر منفی دارد (Yoshimura et al. ۱۹۹۲). در ایران بیماری مزبور از خوزستان، کرانه های دریای خزر، اردبیل، ارومیه، خوی، بجنورد، بندرعباس و کازرون گزارش شده است (Eeshad ۱۹۹۵). در استان خوزستان در بعضی سال ها میزان آلودگی به ویژه در تاریخهای کشت زودهنگام در ارقام تجاری تا ۵۰ درصد و در ارقام حساس تا ۸۰ درصد مشاهده شده است .(Dabbagh et al. ۲۰۱۵) مهمترین علامت بیماری لکه برگی سرکوسپورایی شامل لکه های کم و بیش مدور است، که در برگ های مسن گسترش مییابد و تمام برگ را فرا می گیرد .(Cooke and Scott ۱۹۹۳) در صورت کاشت واریته های حساس در شرایط رطوبت بالا و هوای گرم پیشرفت اپیدمی به سرعت اتفاق می افتد و پیری کامل برگ رخ میدهد (Jacobsen and Fran ۲۰۰۹). در بازدید و بررسی مزارع چغندرقند در استان کرمانشاه طی سال های طولانی تابحال آثاری از بیماری لکه گرد سرکوسپورایی مشاهده نشده بود. اما در بازدیدی که در مرداد ماه ۱۴۰۲ از مزارع چغندرقند واقع در منطقه گودین در شهرستان کنگاور انجام شد، آثار این بیماری روی ارقام BTS و Salama به صورت پراکنده مشاهده گردید. پس از انتقال به آزمایشگاه و بررسی های اولیه به منظور جداسازی بیمارگر، قطعات دارای علایم بیماری برگ های آلوده که حاوی اسپورهای قارچ C. beticola بودند توسط آب مقطر استریل شستشو داده شد و سوسپانسیون اسپور به دست آمده برروی محیط آب آگار ۵/۱ درصد پخش گردید. پس از جوانه زدن اسپورها، یک اسپور جوانه زده به محیط کشت (Potato Dextrose Agar) PDA انتقال داده شد (Abbasi et al. ۲۰۰۴). پس از بررسیهای لازم بر اساس تشکیل دستجات کنیدیوفور روی بافت استرومایی روی لکه های آلوده، شکل پرگنه روی محیط کشت و اندازه گیری اندامهای کنیدیوفور و کنیدی، گونه قارچ C. beticola با مقایسه با منابع علمی معتبر شناسایی گردید (شکل-۱) (Chand et al. ۲۰۱۳). لازم به ذکر است بیماری لکه گرد با عامل C. beticola معمولا در مناطق نسبتا گرم و مرطوب مشاهده میگردد، اما در این بررسی بیماری در شرقیترین نقطه استان کرمانشاه و در منطقه نسبتا سرد و خشک مشاهده شد. این نخستین گزارش از بیماری لکه گرد با عامل قارچ C. beticola از استان کرمانشاه است.کلیدواژه ها
آسکومیست, خسارت, قارچ بیماریزااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.