مدل های ذهنی و تجربه کاربری در برنامه های کتابخوان الکترونیکی
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، دوره: 15، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_LIRJ-15-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 15
نویسندگان
استادیار گروه پژوهشی علوم داده، اطلاعات و هوش مصنوعی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
دانش آموخته دکتری، علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
چکیده
هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی مدل های ذهنی کاربران در تعامل با برنامه های کتاب خوان الکترونیکی است.روش : پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی است و با رویکرد کیفی انجام گرفت. جامعه پژوهش شامل کاربران برنامه های کتاب خوان الکترونیکی داخلی است که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در این پژوهش از طریق مشاهده اکتشافی کاربران برنامه های کتاب خوان الکترونیکی داخلی و با بهره گیری از پروتکل بلنداندیشی (نظریه بیان شفاهی) و با استفاده از نرم افزار ضبط صفحه فستاستون، داده ها گردآوری شد. برای تحلیل داده های کیفی از تحلیل محتوا و کدگذاری و از نرم افزار Maxqda (نسخه ۲۲) استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد بیشترین تراکنش و فعالیت کاربران با برنامه های کتاب خوان الکترونیکی در خصوص مقوله های فرعی «محتوا» (۱۲۳ مورد) و «جنبه های تعاملی و بازخورد» (۱۰۳ مورد) و کمترین آنها مربوط به مقوله های فرعی «تنظیمات ظاهری» (۴۴ مورد)، «دسترسی» (۴۶ مورد) و «پشتیبانی و مسائل فنی» (۵۰ مورد) است. از آنجاکه شرکت کنندگان در پژوهش به هنگام بیان مدل ذهنی خود در تعامل با رابط کاربر برنامه های کتاب خوان الکترونیکی آزاد بودند و اجازه داشتند هر آنچه در ذهن آن ها میگذرد را با صدای بلند بیان کنند، در اغلب موارد به هنگام بیان شیوه تراکنش و فعالیت با برنامه های کتاب خوان، راهکار و یا نظر پیشنهادی خود را برای بهبود برقراری ارتباط اظهار میکردند. به عبارت دیگر، کاربران برنامه های کتاب خوان الکترونیکی، به عنوان افرادی که به طور مستقیم با این ابزارها تعامل دارند، نظرات و پیشنهادهای ارزشمندی را ارائه دادند. این پیشنهادها شامل بهبودهای فنی، ویژگی های جدید، و یا تغییرات در طراحی رابط کاربری بودند. در این پژوهش، پیشنهادها به عنوان مقوله کلی در نظر گرفته که در ۸ مقوله فرعی تعیین شده (با ۴۹ کد) گنجانده شدند. این پیشنهادها می تواند راهگشای توسعه دهندگان در راستای ارتقاء تجربه کاربری و افزایش رضایت کاربران باشد. بیشترین راهکار پیشنهادی کاربران در رابطه با بهبود عملکرد برنامه های کتاب خوان الکترونیکی به ترتیب در مقوله فرعی «محتوا» (۱۶ مورد)، دسترسی (۱۱ مورد)، تعامل (۱۰ مورد) و کمترین آنها مربوط به مقوله فرعی «جستجو» و «تنظیمات ظاهری» (هر یک با ۱ مورد) بود.بحث و نتیجه گیری: تاکید بیشتر کاربران بر جنبه های تعاملی و محتوایی برنامه ها می تواند ناشی از تغییرات فرهنگی و نیازهای جدید کاربران باشد که به دنبال ایجاد ارتباطات اجتماعی و به اشتراک گذاری تجربیات خود هستند. پژوهش حاضر می تواند به توسعه دهندگان برنامه های کتاب خوان الکترونیکی کمک کند تا با درک بهتر نیازها و انتظارات کاربران، ویژگی هایی را طراحی کنند که بر تعاملات اجتماعی تمرکز داشته باشد.اصالت: گرچه استفاده از کتاب خوان های الکترونیکی در ایران هنوز به عنوان شیوهای مرسوم در خواندن تلقی نمیشود، اما رشد شتابان فناوری این نوید را میدهد که در آیندهای نه چندان دور شاهد گسترش بیشتر استفاده از آن باشیم. با این توصیف ارزش و اصالت این پژوهش در آن است که استفاده از مدل های ذهنی کاربران با توجه به ویژگی ها، و نحوه مواجهه کاربران در تعامل با برنامه های کتاب خوان الکترونیکی میتواند در مقایسه با سایر مدلهای تعاملی الگوی معتبر و مستندتری از خواسته های کاربران در اختیار طراحان و تولیدکنندگان قرار دهد.کلیدواژه ها
برنامه های کتابخوان الکترونیکی, تجربه کاربری, رابط کاربری, مدل های ذهنیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.