بررسی تغییرات کاربری اراضی و ارتباط آن با سطح آب های زیرزمینی مطالعه موردی: دشت مشگین شهر

کمبود منابع آب سطحی سبب برداشت بی رویه از آب زیرزمینی در بسیاری از نقاط جهان و افت شدید سطح سفره های آب  زیرزمینی شده است. با افزایش روز افزون جمعیت برداشت بی رویه از این منابع بیشتر شده و این ذخایر طبیعی با تهدید جدی مواجه شده اند از طرفی تغییرات کاربری اراضی بر روی منابع آب زیرزمینی موثر بوده و کمیت و کیفیت آب های زیرزمینی  را تحت تاثیر قرار می دهد. پژوهش حاضر به منظور پایش سطح آب های زیرزمینی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و رابطه ای که می تواند با کاربری اراضی داشته باشد، انجام شده است. جهت دست یابی به نتیجه موردنظر ابتدا تصاویر ماهواره ای مربوطه اخذ گردید ،و پیش پردازش های لازم بر روی هر کدام اعمال شد.از جمله ابزارهای مهم , استفاده از روش شی گرا نقشه طبقه بندی کاربری اراضی برا هر دو سال استخراج شد و به منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی نقشه تغییرات کاربری اراضی برای یک بازه زمانی ۱۵ ساله (۲۰۰۰-۲۰۱۵) استخراج شد. در آخر به منظور پایش سطح تراز آب های زیرزمینی نقشه سطح آب های زیرزمینی منطقه مورد مطالعه برای هر دو سال با روش گوسی(Gaussian) که دقیق ترین روش شناخته شد، استخراج گردید. نتایج بررسی ها نشان داد ،که رابطه قوی و معناداری بین کاربری اراضی و سطح آب های زیرزمینی وجود دارد. نواحی از محدوده مطالعاتی که دارای پوشش گیاهی بالاتری هستند ترازآب زیرزمینی دارای افت کمتری نسبت به بقیه نواحی هست.افت سطح آب زیرزمینی مشکلاتی همچون خشک شدن چاه های آب، کاهش دبی رودخانه و آب دریاچه­ها، تنزیل کیفیت آب، افزایش هزینه پمپاژ و استحصال آب و نشست زمین را به دنبال دارد همچنین سبب می شود که آب از نقاط با پتانسیل بالا به سمت این نقاط سرازیر شود. همچنین کاربری کشاورزی آبی دارای بیشترین میانگین افت تراز آب نسبت به سایر کاربری ها بود که نشان از استفاده بیش از حد از آب های زیرزمینی جهت آبیاری محصولات کشاورزی آبی در سطح منطقه مورد مطالعه است.

کلیدواژه ها:

Groundwater ، geostatistical methods ، object-oriented classification ، land use ، آب های زیرزمینی ، روش های زمین آمار ، طبقه بندی شیءگرا ، کاربری اراضی