بررسی شرایط اقلیمی و دمای محیط با استفاده از آنالیز ایزوتوپ های اکسیژن۱۸ و کربن ۱۳ در پلایای جازموریان

باز سازی اقلیم دیرینه از جمله دمای محیطی در شناخت اقلیم حال و آینده نقش به سزایی دارد. هدف از این پژوهش بررسی شرایط اقلیمی و محاسبه دمای محیطی دو مغزه رسوبی گرفته شده در حوضه آبریز جازموزیان در دوره هولوسن است. بازسازی دمای دیرینه از روش­های مختلفی انجام می­گیرد که جمله آنها استفاده از مقدار ضریب تغییرات استاندارد شده ایزوتوپ اکسیژن ۱۸ و کربن ۱۳ است. در این راستا از روش آنالیز ایزوتوپ­های اکسیژن ۱۸ و ۱۶  و کربن ۱۳ بهره گرفته شده است. نتایج حاصل نشان می­دهد. در مغزه شماره ۱ جازموریان در ابتدا دمای ۴۶ درجه وجود داشته است. سپس روند کاهشی ۱۰ درجه سانتی­گراد تا عمق ۱۷۵ سانتیمتری در ۸ سطح در منطقه ایجاد می­شود، در عمق ۱۷۵ سانتی­متری به بعد روند اندکی افزایش و در سطح بعدی کاهش و سپس روند افزایشی و ثابت در دوسطح بعدی وجود دارد. در مغزه شماره ۲ جازموریان در ابتدا دمای ۵۰ درجه مشخص است، سپس کاهش شدید دما را در عمق ۱۲۵-۸۰ وجود دارد. سپس روند اندکی افزایش یافته (۱ درجه) است و این دما تا عمق ۱۷۰ ادامه دارد، بعد از این مجددا در دولایه انتهایی کاهش دما وجود داشته است. مقادیر کربن ۱۳ در گمانه شماره ۱ بین ۰ تا ۶/۲۵ – متغیر است وگمانه شماره ۲ میزان این پارامتر بین ۹/۲۵ -تا ۱/۲۷ - متغیر است. در این منطقه در مغزه شماره ۱ مقدار ۶ نمونه ایزوتوپ کربن ۱۳ صفر است که نشان از عدم وجود ایزوتوپ کربن ۱۳ در رسوبات بوده است. در مغزه شماره ۲ دامنه تغییرات بطور نسبی زیاد نیست. در این منطقه نیز دماهای متفاوت به تبع میزان مختلف ایزوتوپ­ها دوره­های اقلیمی متفاوتی در هولوسن دیده می­شود که این تغییرات اقلیمی معمولا با تغییرات فرهنگی همراه است و ایجاد، گسترش و افول تمدن­ها با تعدیل آب هوا مرتبط است.

کلیدواژه ها:

isotope analysis ، climate ، oxygen ۱۸ ، carbon ۱۳ ، Jazmurian ، آنالیز ایزوتوپی ، اقلیم ، اکسیژن ۱۸ ، کربن ۱۳ ، جازموریان