قابلیت ریزافزایی و تولید ارقام شبیه به اصل در چندین رقم تجاری بافت ناهمسان سانسوریا

سابقه و هدف:بهینه سازی افزایش هم گروهی گیاهان زینتی بافت ناهمسان بسیار بااهمیت است. گیاه سانسوریا از جمله گیاهان زینتی برگساره ای است که به دلیل تنوع بالا و مقاومت به شرایط محیطی نامساعد برای رشد در درون خانه به خوبی سازگار شده است. ریز افزایی ارقام ابلق گیاهان زینتی با حفظ پایداری ژنتیکی آنها همواره حائز اهمیت بوده است. نظر به اینکه در منابع علمی به ریز افزایی تعداد محدودی از ارقام تجاری پرداخته شده است و میزان تغییرات ژنتیکی در ظاهر گیاهان باززایی شده نامشخص است، بنابراین این پژوهش در راستای بررسی باززایی ۱۵ رقم تجاری بافت ناهمسان سانسوریا و ارزیابی شباهت گیاهان باززایی شده با گیاه مادری انجام شد. مواد و روش ها:در این آزمایش برگ ۱۵ رقم بافت ناهمسان کلکسیونی سانسوریا با اتانول ۷۰% به مدت ۳۰ ثانیه و کلراکس ۱۰% به مدت ۱۰ دقیقه گندزدایی شدند. ریز نمونه های برگ در محیط کشت موراشیگی و اسکوگ (MS) حاوی ۲۵/۰ میلی گرم در لیتر ۲,۴-D به مدت ۴۵ روز برای تولید پینه و سپس در محیط کشت حاوی ۳۵/۰ میلی گرم در لیتر Kinetin در راستای تولید شاخساره کشت شدند. در نهایت ویژگی های مورفولوژیکی داده برداری و مقایسه بین ارقام مختلف انجام گرفت. یافته ها:ارزیابی پینه باززایی شده در ارقام گوناگون سانسوریا نشان داد که رقم ’Metallica‘ قادر به تولید بیشترین وزن تر پینه است. بهترین کیفیت پینه در ارقام ‘Golden Hahnii’، ‘Black Jack’ و ‘Black Gold’ بود که پینه های سبز و زرد فشرده تولید شده در این ارقام در ادامه به بیشترین باززایی شاخساره در این ارقام منجر شد. تنها دو رقم ‘Silver gold’ و ‘Black Diamond’ به ترتیب ۳۲ و ۲۲ درصد گیاهچه های باززایی شده شبیه به اصل تولید نمودند. این در حالی است که سایر گونه ها فاقد این توانایی بودند. بیشترین پرآوری شاخساره در رقم ‘Black Jack’ (۲۲ گیاهچه) بعد از ۸۰ روز از شروع کشت مشاهده شد. بیشترین میانگین طول شاخساره باززایی شده مربوط به رقم ‘Twist’ بود (بیش از ۵ سانتی متر). بالاترین درصد سازگاری نیز در رقم ‘Metallica’ (۱۰۰%) مشاهده شد.نتیجه گیری:با توجه به نتایج به دست آمده دو رقم ‘Silver gold’ و ‘Black Diamond’ بر خلاف تصور ۳۲ و ۲۲ درصد گیاهچه شبیه به اصل از طریق ریزنمونه برگ تولید نمودند. ارتباط مستقیمی میان کیفیت پینه های تولید شده از ارقام مختلف سانسوریا و تولید گیاهچه وجود داشت. به طوری که پینه هایی فشرده و به رنگ سبز و زرد از توانایی به نسبت بالاتری در تولید گیاهچه برخوردار بودند. بیشترین تولید گیاهچه و برگ مربوط به رقم ‘Black Jack’ بود که نشان دهنده توانایی بالای ژنتیکی این رقم به جهت تولید گیاهچه می باشد. گیاهچه های تولید شده از سایر ارقام سانسوریا در سایر موارد به دلیل سهولت ریشه زایی به خوبی سازگار شدند و در بین آن ها گیاهچه های تولید شده از رقم ‘Metallica’ به دلیل توانایی تولید بیشتر ریشه از قدرت سازگاری بالاتری برخوردار بودند. نتایج این پژوهش می تواند داده های اولیه مطلوبی را برای بهنژادی مولکولی این گیاه از طریق انتقال ژن و باززایی گیاه تراریخت از طریق پینه فراهم نماید.

کلیدواژه ها:

ازدیاد همگروهی ، سانسوریا ، شیمر ، شبیه به اصل