حجت الله کرمی - کارشناس ارشد ادبیات

یکی از مهم ترین ویژگی های شعر معاصر فارسی ، قرار گرفتن تصویر جدیدی از انسان در کانون توجه شاعران ونویسندگان است که با انسان دوستی مرسوم ومتعارف شعر فارسی در دووجه مذهبی وعرفانی آن تفاوت بنیادین دارد . انسان گرایی یا اومانیسم (Humanism) به معنی قرار دادن انسان در مرکز هستی واصالت بخشیدن به او ، برخاسته از میراث فکری فلاسفه واندیشمندان عصر رنسانس وروشنگری به خصوص کوجیتوی (Cogito) دکارتی (من می اندیم پس هستم) بود که از دوره ی مشروطیت تا کنون به عنوان زمینه ی اصلی شعر معاصر فارسی –با شدت وضعفی متفاوت – در وجوه گوناگون اندیشه وتجربه ی هنری شاعران معاصر حضور دارد. دراین مقا له وجوه گوناگون حضور انسان در شعر احمد شاملو را در سه بعد فلسفی ، اجتماعی وغنایی بررسی وتحلیل کرده ایم . دربعد فلسفی نگرش اومانیستی شاعر به مفاهیم انسان وخدا وطبیعت بررسی شده ودر بعد اجتماعی – که نزد شاملو مهم ترین بستر حضور انسان است – ویژگی های انسان آر مانی مورد علاقه ی اورا برشمردیم ودرنهایت در وجه غنایی ، به نقش عشق و تأثیر رابطه ی عاشقانه ی دوانسان در ظهور فردیت وبلوغ او درآیینه ی اشعار شاملو پرداخته ایم . هدف ازاین مقاله در مرتبه ی نخست نشان دادن آبشخورهای فکری ومنابع عاطفی شاعر ودرنوبت دوم تحلیل و بررسی طرز تلقی او ازانسان معاصر با توجه به همین آشخورهای معنوی ودر نتیجه جهان نگری شاعر جهت شناخت ابعاد گونگون معرفت شناختی شعر معاصر است .

احمد شاملو ، شعر معاصر ، اومانیسم ، انسان ، خدا ، طبیعت ، جامعه ، عشق ، زندگی ومرگ