زهرا جوهری
ناهید خلدی
افسانه پرگر
سمیرا یادگاری

مقدمه: مواد غذایی جزء مایحتاج روزانه مردم بشمار می روند و می توانند از مرحله تهیه تا مرحله عرضه دچار آلودگی شده و به دنبال آن باعث انتقال بیماری شوند. از سوی دیگر مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی از عمده ترین منابع در کنترل و یا انتقال آلودگی می باشند. با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش با هدف شناسایی م ارد تخلف در این مراکز به منظور کاربرد در برنامه ریزی بهداشتی طراحی و اجرا گردید. روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی (cross sectional) در سال 1385 انجام گرفته است. با استفاده از فرمهای آئین نامه ماده 13 چک لیست جمع آوری اطلاعات تهیه گردید. کلیه مراکزی که طی سال 1383 و 1384 دارای 3 بازدید از طرف کارشناس بهداشت مرکز بوده اند شامل 91 مرکز مورد ارزیابی قرار رفته اند. متغیرها در سه گروه اصلی بهداشت فردی، بهداشت محیط و بهداشت مرحله ی طبخ و توزیع مورد سنجش قرار گرفته است. در پایان امتیازات مربوط به موارد تخلف در هر گروه و صنف با نرم افزار soss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: میانگین تخلف در زمینه بهدشت فردی 14/76 از 60 مورد ممکن در زمینه بهداشت محیط 3/6 از 120 مورد ممکن و در زمینه بهداشت مرحله طبخ و توزیع 2/04 از 80 مورد ممکن بوده است. بیشترین میانگین تخلف مربوط به بخش بهداشت فردی بخصوص داشتن کارت بهداشت و گواهینامه گذراندن دوره بهداشت عمومی بوده است. از نظر نوع صنف بیشترین تخلف مربوط به رستوران ها، سلف سرویس ها و چلوکبابی ها بوده است (72/1 درصد)، میانگین کلی تخلفات 20/48 از 260 مورد ممکن بوده است. بیشترین فراوانی جامعه آماری نیز مربوط به گروه اغذیه فروشی ها، بستنی فروشی ها و کافی قنادی ها بوده است (29/67%). بحث: با توجه به اینکه شایع ترین مورد تخلف مروبط به بهداشت فردی بوده است و همچنین در مورد اصناف مختلف نیز رستوران ها، سلف سرویس ها و چلوکبابی ها بیشترین تخلف را داشته اند. باید مسئولین ذیربط توجه خاص به آموزش و نظارت بیشتری بر عملکرد آنان در مراحل مختلف تهیه تا وزیع به عمل آورند.

بهداشت مواد غذایی، مرکز بهداشتی، درمانی، تهران