زهره وجودی یزدی - دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گروه بهداشت محیط
تکتم کته شمیری - شرکت آب و فاضلاب روستایی مشهد، آزمایشگاه کنترل کیفی آب
احمد تقی زاده - شرکت آب و فاضلاب روستایی استان خراسان رضوی

مقدمه و اهداف: آب از اصلی ترین عوامل محدودیت در دستیابی به توسعه پایدار است و طبق نظر کا رشناسان وزارت نیرو، کیفیت نامناسب منابع آب در بعضی مناطق و فقدان مدیریت یک پارچه در فرآیند و مصرف آب از دلایل اصلی ناموزون بودن بهره وری و شاخص بحران آب در کشور محسوب می شود. در سالهای اخیر مشکل تأمین آب سالم یک مشکل عمده می باشد و این امر ضرورت مراقبت مستمر نوسان های بوجود آمده در کیفیت و کمیت منابع تأمین کننده آب خصوصاً در اجتماعات کوچک را ایجاب می کند. پژوهش حاضر با هدف سنجش و اندازه گیری تعدادی از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب شرب روستاهای حومه مشهد و مقایسه با استانداردهای ملی و بین المللی بصورت مطالعه توصیفی انجام گرفته است. روش اجرا: به منظور بررسی فوق در طول سال 1384 از منابع آب شرب (چاه عمیق، دستی، چشمه و قنات) روستاهای حومه مشهد 82 نمونه جمع آوری شد. عملیات نمونه برداری و آنالیز نمونه ها بر اساس روش پیشنهادی کتاب استاندارد متد چاپ بیستم (1999) صورت گرفته است. نتایج: داده های این پژوهش نشان داد که 9% درصد روستاها از چاه دستی، 80% درصد از چاه عمیق و 11% درصد از چشمه تأمین می گردد. براساس استانداردهای ایران در 43% از چاههای دستی و 33% از چاههای عمیق مقدار سولفات بیش از حد مجاز بود. در تمام منابع آب مقدار نیتریت و نیترات در حد مجاز بود. در 12% از چاهها عمیق میزان کلرید بیش از حد مجاز می باشد. کل جامدات محلول در 14% از چاههای دستی و 22% از چاههای عمیق بیش از حد مجاز بود. مقدار منیزیم در 14% از چاههای دستی و 36% از چاههای عمیق بیش از ح د استاندارد بود. مقدار سدیم در 29% از چاههای دستی و 34% از چاههای عمیق و 13% از چشمه ها با استاندارد مطابقت نداشت. سختی کل در 14% از چاههای دستی و 38% از چاههای عمیق بیش از حد مجاز بود. بحث- داده های به دست آمده نشان می دهد که در بعضی از چاههای دستی و عمیق میزان سختی، منیزیم، سولفات، سدیم و کل جامدات محلول بیش از حد استاندارد می باشد. بنابراین مشکلات رسوب دهی و خوردگی در لوله ها، کاهش ظرفیت انتقال، ایجاد طعم، افزایش هزینه ها و مصرف انرژی را در بر خواهد داشت. همچنین اثراتی مثل هیپرتانسیون، خشکی پوست، خاصیت مسهلی را بر سلامت انسان می گذارد.

سختی کل، آب آشامیدنی، سولفات، عناصر شیمیایی