موبد عوض پور
میترا غلامی
سیدمیراحمد مختاری

کیفیت آب مخازن پشت سد بسیار متأثر از محیط زیست بالادست و حوضه آبریز است. با توجه به مطالعات انجام شده، به دلایل گوناگونی از جمله ضعف در انجام مطالعات و پایش جامع زیست محیطی سدها در مراحل مختلف احداث سد، تعداد زیادی از سدهای کشور دچار مشکلات عدیده زیست محیطی چون گندیدگی آب، شوری، آلودگی شیمیایی و میکروبی، اوتریفیکاسیون، رسوب و ... می باشند. مخزن سد چم گردلان در استان ایلام نیز از جمله مخازنی است که به دلیل ورود مداوم فاضلاب روستاهای بالادست، فضولات حیوانی، زه آبهای کشاورزی و شیرابه زباله دچار معضل زیست محیطی می باشد. عدم توجه به روند کنونی ورود آلاینده ها به مخزن این سد، تسریع تخریب کیفیت آب آن را به دنبال دارد. در حال حاضر بر برخی ازماههای سال تأثیر فرایندهایی مانند اوتریفیکاسیون به صورت ایجاد بو، طعم و رنگ در آب شرب شهر ایلام، مشکلاتی را برای مردم این شهر ایجاد نموده است. با توجهب ه اهمیت موضوع، تحقیق حاضر بر پایه جمع آوری اطلاعات کیفی آب از حوضه آبریز سد، شناسایی منابع آلوده کننده پس از عملیات صحرایی و سنجش پارامترهای کیفی چون دما، COD, 5BOD, Ec, TDS, DO، نیتروژن، فسفر و pH و ... در هفت دوره (از اردیبهشت لغایت آباناه) صورت پذیرفته است. نتایج بدست آمده افزایش کلی غلظت تمام متغیرها را در طول حوضه آبریز نشان می دهد، بویژه نیترات، سولفات، BOD و COD که افزایش بیش از دو برابر را دارند. پس از مقایسه نتایج آنالیز ها با برخی از شاخصهای کیفی آب وضعیت کیفی موجود مخزن را تحلیل و روش های کنترل یا کاهش این اثرات در مخازن سدها مورد بررسی قرار گرفت که نهایتاً یک برنامه مدیریتی جهت بهبود کیفیت آب ارائه گردید.

سدایلام، ارزیابی، منابع آلاینده، رفتارسنجی آلاینده ها