بررسی آسیب پذیری سازه های بنایی تاریخی در برابر زلزله

سازه های بنایی تاریخی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی هر سرزمین، در برابر خطرات طبیعی به ویژه زلزله آسیب پذیر هستند. این پژوهش با هدف بررسی میزان آسیب پذیری لرزه ای چهار بنای تاریخی در شهرهای مختلف ایران انجام شد. در این راستا، ابتدا ویژگی های فنی و تاریخی سازه ها شامل مصالح، ارتفاع و قدمت بررسی شد، سپس با بهره گیری از ارزیابی میدانی، وضعیت فعلی بناها از نظر وجود ترک، فرسودگی ملات، رطوبت و پایداری سازه ای تحلیل گردید. در ادامه، با مدل سازی عددی تحت شتاب زلزله طرح، نقاط بحرانی و میزان جابه جایی نسبی و تمرکز تنش در اجزای مختلف بناها شناسایی شد. نتایج نشان داد که سازه هایی چون حمام قدیمی دزفول و مسجد جامع خرمشهر دارای وضعیت بحرانی بوده و نیازمند مداخلات فوری مقاوم سازی هستند. بر اساس اولویت بندی انجام شده، روش های مناسب تقویت شامل استفاده از کمربند فولادی، قوس های ثانویه، و شات کریت مسلح پیشنهاد گردید، البته با در نظر گرفتن محدودیت های مرمتی و حفاظتی هر بنا. این پژوهش بر لزوم اتخاذ رویکردی ترکیبی از مهندسی لرزه ای و اصول حفاظت معماری برای حفظ پایدار و ایمن میراث تاریخی تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

سازه های بنایی تاریخی ، آسیب پذیری لرزه ای ، ارزیابی میدانی ، تحلیل عددی ، مقاوم سازی