خوانشی دموکراتیک از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر مشارکت سیاسی و مقایسه آن با الگوی مکفرسونی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه سیاست متعالیه، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SMP-12-2_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 63
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا کیانپور

دانشجوی دکتری، گروه حقوق عمومی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

مجتبی همتی

استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائه خوانشی دموکراتیک از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر مشارکت سیاسی و مقایسه آن با الگوی مکفرسونی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده، با واکاوی رویکرد متفکران معاصر نسبت به شاخصه ها و شروط دموکراسی و با عنایت به اینکه تاکید این پژوهش بر منظر هنجاری و حقوقی است، در این خصوص سه شرط پایه ای انتخاب عمومی و مشارکت سیاسی، تحدید و تناوب قدرت و آزادی به عنوان مقومات اصلی دموکراسی مشخص شدند. مهم ترین شرط دموکراسی یعنی حاکمیت مردم از طریق انتخاب عمومی و مشارکت سیاسی، به اختصار در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ارزیابی گردید و جایگاه نهادهای انتخابی در نظام جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه ظرفیت های مدل دموکراسی مشارکتی مکفرسون در نظام مشارکت سیاسی جمهوری اسلامی ارزیابی شد. از این منظر در شاخصه های انتخابات غیرحزبی و غیرنخبه گرا، تاکید بر مشارکت حداکثری مردم و نقش شوراها و همچنین بسترهای اجتماعی تر و توده ای تر مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی، قرابت زیادی میان الگوی مکفرسون و نظام مشارکت سیاسی قانون اساسی وجود دارد؛ لیکن علی رغم پیش بینی همه پرسی اساسی و تقنینی به عنوان مجرای دموکراسی مستقیم به صورت محدود، تاکنون از ظرفیت همه پرسی تقنینی استفاده نشده است.

کلیدواژه ها

دموکراسی, مردم سالاری دینی, قانون اساسی, دموکراسی مشارکتی, انتخابات, احزاب, شوراها, مشارکت سیاسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.