شناسایی موقعیت مناطق پر مخاطره و شکاف های زمین ناشی از فرونشست با استفاده از برآورد مولفه مسطحاتی جابجایی و نقشه گرادیان فرونشست، مطالعه موردی: فرونشست دشت کاشان

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 56، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-56-3_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 91
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

معصومه آمیغ پی

رئیس اداره ترازیابی دقیق و تداخل سنجی راداری، سازمان نقشه برداری کشور، تهران، ایران.

سیاوش عربی

معاون اداره کل نقشه برداری زمینی، سازمان نقشه برداری کشور. تهران، ایران.

فاطمه قراییان

اداره کل نقشه برداری زمینی، سازمان نقشه برداری کشور. تهران، ایران.

چکیده

فرونشست سطح زمین در اثر استخراج بی رویه منابع آب زیر زمینی بحرانی جهانی محسوب می شود که موجب خسارت اقتصادی جدی و تهدید امنیت ساکنین این مناطق می شود. یکی از مهم ترین مخاطرات فرونشست ایجاد و گسترش شکاف در سطح زمین می باشد. شناسایی مناطق دچار گسیختگی سطحی می تواند کمک قابل توجهی در مدیریت ریسک این مناطق و بررسی و تحکیم و بهسازی سازه های واقع در این مناطق داشته باشد. شکاف های دشت کاشان نمونه بارزی از گسیختگی های سطحی ناشی از برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و فرونشست زمین می باشد. ازآنجایی که در شکاف های ناشی از فرونشست زمین جابجایی مسطحاتی نیز اتفاق افتاده است، برآورد مولفه مسطحاتی فرونشست می تواند به مکان یابی محل ایجاد شکاف ها کمک کند. از دیگر سو، شکاف ها در مناطق دارای فرونشست نامتقارن، در اثر تغییر شیب سنگ بستر اتفاق میفتند. بنابراین برآورد گرادیان جابجایی قائم می تواند به شناسایی مکان های دارای تغییرات بالای نرخ جابجایی و درنتیجه محل های ایجاد شکاف منجر شود. در این تحقیق برای اولین بار با استفاده از میدان جابجایی اندازه گیری شده با تکنیک تداخل سنجی راداری، نقشه مولفه مسطحاتی جابجایی منطقه و نقشه گرادیان فرونشست دشت کاشان محاسبه شده و بر اساس این دو نقشه، مکان های محتمل ایجاد شکاف و گسیختگی در مناطق با جابجایی مسطحاتی بیش از یک سانتی متر در سال و نواحی با گرادیان فرونشست بیش از ۱۰ درصد  شناسایی شد. همچنین بازدیدهای میدانی نشان دهنده تطابق محل شکاف های ایجادشده با مکان های دارای جابجایی مسطحاتی و گرادیان بالای فرونشست بوده است.

کلیدواژه ها

تداخل سنجی راداری, فرونشست زمین, گرادیان جابجایی قائم, میدان جابجایی سطحی زمین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.