تاملی بر رویکرد توسعه محلی در راستای توسعه پایدار جوامع

در جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی، رویکردهای مبتنی بر توسعه محلی به عنوان یکی از راهکارهای همسو با توسعه پایدار در نظر گرفته می شود. در واقع از منظر این رویکرد، توسعه اجتماع محلی مستلزم وجود جامعه محلی مشارکت پذیر و دارای سرمایه اجتماعی بالا و در کنار آن دولتی کارآمد است که بتواند با نقش حمایتی خود، اهداف توسعه محلی را فراهم کند. از طرفی نیز رویکرد نظری پسا توسعه ای، نقطه عطفی در نقد ایده متداول و رایج توسعه بوده است. ایده پسا توسعه گرایان که می تواند بنیان نظری مهمی در عملی کردن توسعه محلی مردم گرایانه باشد، تکیه بر ویژگی های بومی، تاریخی و فرهنگی جوامع است. مشارکت اجتماعات هدف در توسعه محلی و تکیه بر دانش بومی آنان در راستای تحقق این هدف، نقطه مشترک اندیشمندان این رویکرد در توسعه محلی است که رویکردهای نظری بعدی توسعه اجتماعات محلی، به شدت از آن وام گرفته اند. از جمله این رویکردهای مهم می توان به دیدگاه های نظری که نسبت بین توسعه و دانش بومی را در سطح اجتماعات محلی تشریح و تبیین کرده اشاره کرد. رویکرد نظری جدیدی که در توسعه محلی مطرح شده، رویکرد دارایی مبنا است که مانند دیدگاه های دیگر توسعه محلی، بر اهمیت ظرفیت های اجتماع محلی تاکید کرده، اما این دیدگاه، در کنار اهمیت سرمایه اجتماعی، به اهمیت ظرفیت های کالبدی و فیزیکی نیز تاکید کرده است. طبق این رویکرد، قابلیت ها و توانمندی های ساکنان، انجمن ها و نهادهای عمومی محلی، مبنای استراتژی توسعه در اجتماع محلی را تعیین می کنند، نه آنچه در محله نبوده و محله بدان نیازمند است. رویکرد دارایی مبنا از سه ویژگی فرایند گرایی و تاکید بر ظرفیت سازی، جامع نگری و بسیج همه ی دارایی های محلی و رویکرد ابزاری به دارائی های محلی در تحقق اهداف آن برخوردار است.

کلیدواژه ها:

توسعه محلی ، رویکرد توسعه ، رویکرد نیاز مبنا