عبدالرضا صالحی - عضو هیئت علمی پردیس کشاورزی ابوریحان، دانشگاه تهران
محمدباقر زندی باغچه مریم - دانشجوی دکترای ژنتیک و اصلاح نژاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
علی موسوی زاده - فارغ التحصیل ژنتیک و اصلاح نژاد پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

خصوصیات ژنتیکی و فنوتیپی صفات رشد در گسفندان نژاد مهربان با استفاده از رکوردهای تعداد 7018 راس جمع آوری شده، طی سالهای 1385-1387 در ایستگاه های تحقیقاتی گوسفند نژاد مهربان به روش تجزیه یک صفته مطالعه شد. مؤلفه های واریانس- کوواریانس و پارامترهای ژنتیکی وزن بدن در هنگام تولد و در سنین سه ماهگی، شش ماهگی، نه ماهگی و یکسالگی به وسیله تابعیت تصادفی با استفاده از نرم افزار ASREML به روش تجزیه یک صفته بررسی شد. میانگین و انحراف معیار وزن تولد، وزن شیر، شش ماهگی، نه ماهگی، و یکسالگی به ترتیب (0.01)2.59، (0.08)20.13، (0.11)28.08 و (0.14)35.72 کیلوگرم بود، مقدار ضریب تنوع صفات دارای کمترین مقدار (16%) در سن 180 روزگی و بیشترین مقدار در سن 90 روزگی (سه ماهگی) برابر با 21% بود. دامنه ضریب تغییرات در این مطالعه برای صفات وزن بدن (دامنه ای بین 0/77 برای وزن تولد تا 6/26 برای وزن یکسالگی یا 360 روزگی) بوده است. واریانس ژنتیکی افزایشی مستقیم در مراحل اولیه تا سن 90 روزگی افزایش یافته که بیشترین مقدار آن 17/53 بوده و سپس بتدریج کاهش می یابد. تغییرات واریانس فنوتیپی با افزایش سن روند افزایشی داشته و در نتیجه در سن 360 روزگی به بیشترین مقدار خود رسیده است که این روند افزایشی بیانگر این نکته است که در با افزایش سن تغییرات محیطی بیشتر شده و دام بیشتر تحت شرایط متغیر محیطی قرار گرفته است. وراثت پذیری صفات مختلف با افزایش سن روند افزایشی داشته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که براورد پارامترهای ژنتیکی با مدل تابعیت تصادفی دارای صحت بالاتری بوده که بیانگر براورد بهتر پارامترهای ژنتیکی مناسب باشد.

واریانس ژنتیکی افزایشی، گوسفند نژاد مهربان، ارزش اصلاحی و صفات رشد