بهینه سازی فرایند تولید کربوکسی متیل سلولوز از باگاس (تفاله) نیشکر

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه شیمی و مهندسی شیمی ایران، دوره: 40، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_NSMSI-40-2_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 41
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد ابراهیم زینالی

پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، تهران، ایران

رامین طاهرخانی

پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، تهران، ایران

شکوفه حکیم

پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، تهران، ایران

صدیقه سلطانی

پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، تهران، ایران

چکیده

کربوکسی متیل سلولوز پلیمری محلول در آب است که کاربردهای فراوانی در صنایع گوناگون دارد. منابع گوناگونی برای تهیه کربوکسی متیل سلولوز وجود دارد که یکی از آ ن ها باگاس است. باگاس(تفاله) نیشکر متشکل از سلولوز، همی سلولوز و لیگنین است. از آنجا که ۴۰ -۳۰ درصد باگاس دارای سلولوز است، بنابراین  می تواند به عنوان منبع سلولوز برای تهیه کربوکسی متیل سلولوز درنظر گرفته شود. در این پژوهش همی سلولوز و لیگنین به وسیله محلول اسید رقیق و سدیم هیدروکسید  از باگاس جدا و سلولوز استخراج  شد. سولفوریک اسید و نیتریک اسید رقیق در مرحله اسیدی استفاده شدند که سولفوریک اسید باعث حذف بیش­تری از همی سلولوز شد. برای جداسازی کامل سلولوز، از درصد های گوناگون محلول سولفوریک اسید  و سدیم هیدروکسید در زمان های متفاوت از واکنش استفاده شد. با  محاسبه سطح نرمال شده زیر پیک های مشخصه طیف FT-IR به­دست­آمده از نمونه ها با نرم افزار Origin و مقایسه آن ها، نمونه با بیش ­ترین مقدار سلولوز استخراج شده انتخاب شد. سلولوز استخراج شده در این مرحله برای تهیه کربوکسی متیل سلولوز استفاده شد. در مرحله بعد روش پاسخ سطح (RSM) همراه با طراحی آزمون  Box-Behnken Design (BBD) برای دستیابی به بیش ­ترین درجه جانشینی کربوکسی متیل سلولوز به کار گرفته شد. متغیرهای مستقل این طراحی عبارت از  دمای واکنش، غلظت محلول سدیم هیدروکسید و مقدار سدیم مونوکلرواستات به ازای هر گرم سلولوز بود. بیش­ ترین  درجه جانشینی ۶۶/۰ تعیین شد، در حالی که فاکتور رضایت ۱۴/۹۷ درصد محاسبه شد که نشانگر مطابقت خوب مدل با داده های تجربی است. گرانروی محلول ۲ درصد کربوکسی متیل سلولوز با درجه جانشینی ۶۶ / برابر با  cP ۸/۲۴ و وزن مولکولی این نمونه ۲۶۱۰۰۰ گرم بر مول شد که در مواد شوینده کاربرد دارد.

کلیدواژه ها

باگاس, سلولوز, طراحی آزمون, کربوکسیمتیلسلولوز, درجه جانشینی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.