«معرفت شناسی قرآن بنیان» به مثابه ی زیرساخت معرفتی برای دست یابی به علوم انسانی اسلامی
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: فصلنامه آینه معرفت، دوره: 25، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_SCJA-25-1_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 78
نویسندگان
گروه منطق فهم دین، پژوهشکده ی حکمت و دین پژوهی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ی اسلامی، قم، ایران.
چکیده
تلاش برای شکل گیری علوم انسانی اسلامی، نیازمند تبیین الگوی معرفتی (پارادایم) حاکم بر آن فضای علمی است. پارادایم ها بر مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی، روش شناختی، انسان شناختی و ارزش شناختی و ... استوارند. مسئلهی این مقاله، دست یابی به یک الگوی مفهومی از دیدگاه قرآن در محور معرفت شناسی است. در این مقاله از روش داده بنیاد استفاده شده است و نتیجهی تحقیق را می توان چنین بیان کرد: دال مرکزی دربارهی «علم و معرفت» و امور مرتبط با آن در دیدگاه اقتباسشده از قرآن، «شبکه ایبودن معرفت» است. مقصود از «معرفت شبکه ای»، تلاش برای کشف موقعیت وجودی (روابط و آثار) و کارکرد یک پدیده در شبکهی منسجم کل هستی است که مبتنی بر واقعیتی خودبنیاد (وجود بینهایت) است و این انطباق، معیار صدق شمرده می شود. این کشف، با استفاده از ترکیب حواس با عقل (استدلال های منطقی اعم از برهان، استقرا و لوازم بین) در حداقل صعود معرفتی، و با استفاده از شهود قلبی (اتحاد وجودی با پدیده)، در حرکت به سمت حداکثر صعود معرفتی (آگاهی به شبکهی هستی) انجام می شود. متخالف های «علم و معرفت» در قرآن (مانند: نسیان، جهل، سفه، غفلت، ریب، شک، خرص، امانی، ظن، مریه، ...) نیز دارای ملاک واحدی هستند که «بیتوجهی به رابطه»ی پدیده ها با شبکهی هستی و با راس هرم هستی است.کلیدواژه ها
پاردایم علوم انسانی اسلامی, معرفت شناسی قرآن بنیان, شبکه ی هستی, معرفت شبکه ایاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.