شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تخصیص اراضی کشاورزی در دشت ماهیدشت از دیدگاه کشاورزان و کارشناسان

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: مجله پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 56، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JHGR-56-4_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 50
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمیره صی محمدی

گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

کیومرث زرافشانی

گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

فرزاد امیری

گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

حسین مهدی زاده

گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

محسن توکلی

گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

تخصیص اراضی، مسئله تصمیم­گیری در رابطه با منابع است که به ارزیابی مطلوبیت هر واحد زمین برای گزینه­های مختلف تخصیص اراضی می­پردازد، لذا شناسایی عوامل موثر در تخصیص اراضی کشاورزی حائز اهمیت است. از آنجا که دشت ماهیدشت از جمله دشت­های مهم استان کرمانشاه از لحاظ کشاورزی است، هدف از این مطالعه شناسایی و رتبه­بندی عوامل موثر بر تخصیص اراضی کشاورزی در دشت ماهیدشت از دیدگاه کشاورزان و کارشناسان می­باشد. این پژوهش از روش­شناسی توصیفی- تحلیلی بهره برده است و از لحاظ هدف، توسعهای کاربردی است. پارادایم کلی تحقیق ترکیبی (کیفی- کمی) از نوع طرح متوالی – اکتشافی است. نمونه­ی مورد مطالعه در پژوهش حاضر، کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات و کشاورزان بودند، که به شیوه هدفمند انتخاب شدند. پس از انجام مصاحبه عمیق با بیش از ۴۰ نفر (۲۳ نفر کارشناس و ۱۷ نفر از کشاورزان)، اشباع داده­ها به دست آمد و مصاحبه­ها پیادهسازی شدند. با استناد به نتایج تحلیل مصاحبه­های میدانی در محیط نرم­افزار Maxqda، عامل­های شناسایی شده در ۶ دسته شامل؛ عوامل اقتصادی، انسانی، اجتماعی- فرهنگی، سیاسی، طبیعی و فنی طبقه­بندی شدند. همچنین نتایج رتبه­­بندی و وزن­دهی شاخص­ها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و نرم­افزار  Expert Choiceنشان داد که مهم­ترین مولفه­های موثر در تخصیص اراضی کشاورزی بر اساس وزن آنها به ترتیب عبارتند از: ابعاد اقتصادی (۲۵۴/۰)، ابعاد سیاسی (۱۸۴/۰)، ابعاد انسانی (۱۵۶/۰)، ابعاد طبیعی (۱۴۲/۰). نتایج این مطالعه می­تواند از برنامه­ریزی و سیاست­گذاری در زمینه­ی تخصیص اراضی کشاورزی پشتیبانی نماید و به عنوان یک سیستم پشتیبانی تصمیم در اختیار بهره­برداران اراضی قرار گیرد.

کلیدواژه ها

تخصیص بهینه, تخصیص اراضی کشاورزی, اراضی زراعی, دشت ماهیدشت, MAXQDA

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.