نسبت متافیزیک و دانش های هنجاری نزد فارابی و هیلاری پاتنم
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه اندیشه دینی، دوره: 24، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JRT-24-4_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 79
نویسندگان
دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران .
استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده
فارابی و پاتنم تاثیر مخرب یا مولد متافیزیک در دانشهای هنجاری، مثل حکمت عملی و فقه در علوم قدیم و اخلاق و اقتصاد در علوم جدید را امری آشکار میدانند و معتقدند عدم توجه به این نقش، به اثرات غیر قابل جبران منجر میگردد. برای فارابی این نقش ضروری و حیاتی در قالب استفاده دانشهای هنجاری از معارفی است که در متافیزیک تبیین و مبرهن شده است و بدین جهت حذف متافیزیک نزد فارابی، به معنای حذف برخی مبادی آن دانشها و رد عینیت در ارزش ها و ورود به وادی نسبیگرایی است. در طرف مقابل، پاتنم منکر متافیزیک سنتی بوده و به دنبال حذف آن از دانشهای هنجاری است. به همین جهت برای کارکردی که متافیزیک سنتی در دانشهای هنجاری داشته است، جایگزینی معرفی میکند. این جایگزین، تفسیر و روایت خاص او از فلسفه پراگماتیسم است. پاتنم در این روایت، پراگماتیسم را نوعی از متافیزیک میداند که بدون مرز بوده و در نقش آسیبشناسی و اصلاحگری سایر فلسفهها ظاهر میشود. بر این مبنای جدید، پاتنم تصویر دیگری از دانشهای هنجاری و معیار عینیت و نسبیگرایی ارائه میکند. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل منطقی_فلسفی، اعم از تحلیل مفهومی، تحلیل گزارهای، تحلیل سیستمی، با رویکرد تطبیقی، جهت تضارب آراء، تبیین و گفتوگوی آن دو اندیشمند است.کلیدواژه ها
متافیزیک, دانش های هنجاری, عینی گرایی, نسبی گرایی, فارابی, پاتنماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.