بررسی کارکردها، شگردها و فواید اطناب در نفثه المصدور

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: پژوهشنامه ی متون ادبی دوره ی عراقی، دوره: 5، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ADAB-5-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 41
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زینب قاسمی

دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

حسین قربان پور آرانی

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

مجید قاسمی فسارانی

دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

نفثه المصدور از متون فنی و مصنوع قرن هفتم هجری و یکی از زیباترین آثار نثر فارسی در این دوره است. این اثر از جنبه های بلاغی، ادبی و حتی تاریخی در زمره یکی از والاترین متون قرار می گیرد. از ویژگی های نثر این کتاب می توان به تکرار مترادفات، حشو، جملات معترضه و دعایی، اقتباس و فراوانی لغات عربی و... اشاره نمود. در این اثر «اطناب» بسامد بسیاری دارد. عدم آشنایی خواننده با اطناب و انواع آن، خواننده را در فهم متن این کتاب دچار سردرگمی می کند. این جستار به گونه های مختلف اطناب در نفثه المصدور پرداخته است: اعتراض، انواع حشو، جملات دعایی، بدل، نفرین، ایضاح بعد از ابهام، ایغال، تکرار، تذییل، ذکر خاص پس از عام و... . در این جستار بر اساس پژوهش کتابخانه ای و روش توصیفی – تحلیلی برآن است تا شگردهای اطناب در کلام زیدری را مورد بررسی قرار دهد و در نهایت بدان می رسد که اگرچه نفثه المصدور اثر کم حجمی است، ولی نویسنده به دلایل ادبی و بلاغی، معانی اندک را در جملات بسیار بیان نموده است تا با به کارگیری شیوه های اطناب به توصیف ها، مدح و هجوها بپردازد و بسیاری از استشهادات عربی و فارسی و صنایع لفظی و بدیعی چون سجع، جناس، موازنه و... را نیز با مهارت تمام در ظرف اطناب بگنجاند.

کلیدواژه ها

نثر فنی و مصنوع, نفثه المصدور, اطناب, اعتراض, زیدری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.