مریم آزاده - دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مهندسی انرژی و فناوریهای نوین، گروه بیوتکنولوژی
حسین عسکری - دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین، دانشکده فنی و مهندسی، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی
رحیم حداد - دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مهندسی انرژی و فناوریهای نوین، گروه بیوتکنولوژی

گیاه خارشتر با نام علمی Alhagi camelthorn گیاهی دارویی و مرتعی از خانواده پروانه آسا است. یکی از متابولیت های مهم این گیاه کتچین است که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. در باره فواید ضرسرطانی، کاهش کلسترول خون، کاهش فشار خون و کاهش قند خون این گیاه گزارش های بسیاری وجود دارد که آن را به منبع دارویی مناسبی برای انواع بیماریها تبدیل کرده است. مطالعه و بهینه سازی کشت بافت این گیاه منظور دستورزی ژنتیکی آن در تولید متابولیت های ثانویه بسیار مهم است. دستیابی به توده تمایز نیافته سلولی مناسب با انتخاب بهترین ترکیب تنظیم کننده های رشد و ریز نمونه های ماسب حاصل می شود. در این مطالعه به بررسی اثر تنظیم کننده های مختلف رشد و انواع ریزنمونه ها بر میزان رشد کالوس پرداخته شد. در این تحقیق پنج نوع اکسین (IAA, Picloram, NAA, 2.4,D و IBA) و 2 نوع ؟؟؟؟؟؟ (BA و kinetine) و اثر آن بر سه ریزنمونه ریشه چه، ؟؟؟؟ و برگ لپه ای در رشد کالوس بررسی شد. آزمایش در قالب طرح پایه فاکتوریل و کاملاً تصادفی با 30 تیمار (10 سطح هورمونی و 3 نوع ریزنمونه) در 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که ترکیب هورمونی NAA-KIN در ریزنمونه های برگ لپه ای دارای بالاترین میزان وزن تر و خشک کالوس بوده و مؤثرترین ترکیب هورمونی در ک ال زایی این گیاه می باشد. با انتخاب ریزنمونه و ترکیب هورمونی پیشنهاد شده به بیشترین میزان کال زایی و رشد الوس دست خواهیم یافت.

خارشتر، کتچین، کالوس زایی، ریزنمونه، تنظیم کننده رشد گیاهی