صدیقه رشیدیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، تهران، ایران
رامین روح پرور - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بخش تحقیقات غلات، کرج، ایران
منوچهر خدارحمی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بخش تحقیقات غلات، کرج، ایران
سپیده ترابی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، تهران، ایران

لکه برگی سپتوریایی گندم (Septoria tritici blotch: STB) با عامل قارچی Mycosphaerella graminicola یکی از مهمترین بیماریهای گندم بوده و استفاده از ارقام مقاوم مؤثرترین روش کنترل بیماری به شمار می رود. تا کنون 18 ژن مقاومت به این بیماری با نامهای Stb1- Stb18 مکانیابی شده اند. از آنجا که نشانگرهای مولکولی SSR پیوسته با این ژنها مورد شناسایی قرار گرفته اند، لذا می توان از انها برای غربال ژرمپلاسم گندم و معرفی منابع مقاومت حاوی ژنهای شناخته شده در ژنوتیپ های گندم استفاده کرد. در این تحقیق به منظور ردیابی ژن مقاومت Stb2 بر روی 21 رقم و لاین منتخب برنامه های اصلاحی گندم (مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج) و رقم شاهد Veranopolis، از نشانگر Xgwm389 (پیوسته به ژن) که در فاصله 1cM با ژن Stb2قرار دارد، استفاده گردید. آزمونهای فنوتیپی با تعیین واکنش گیاهچه ای ژنوتیپ ها نسبت به دو پاتوتیپ پرآزار و ناپرآزار قارچ عامل بیماری بر روی Stb2 در گلخانه انجام شد. نتایج واکنش PCR نشان داد که تعداد 10 ژنوتیپ از ژنوتیپ های گندم مورد آزمایش حاوی آلل مقاومت پیوسته با ژن Stb2 می باشند. از میان ژنوتیپ های حاوی آلل مقاومت، ژنوتیپ های Sep-, Sep-k10, k14 و Sep-59 در آزمایشات فنوتیپی همانند رقم افتراقی Veranopolis (حاوی ژن Stb2) واکنش مقاومت نشان دادند و بنابراین وجود ژن مقاومت Stb2 در این ژنوتیپ ها متحمل می باشد. این ژنوتیپ ها می توانند به عنوان منابع مقاومت و یا ژنوتیپ های مقاوم در برنامه های اصلاحی گندم برای مناطقی که جمعیتهای موجود پاتوژن بر روی ژن Stb2 پرآزاری نشان نداده اند، مورد استفاده قرار گیرند.

واکنش گیاهچه ای، Septoria tritici, Mycosphaerella graminicola, SSR, Stb