ابراهیم مصطفوی - استادیار، بخش کشاورزی، دانشگاه پیام نور
مریم آشفته بیرگی - کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه زابل
براتعلی سیاه سر - عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه زابل
سعید خاوری خراسانی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

بمنظور مطالعه اثر کت دیرهنگام بر پارامترهای ژنتیکی و وراثت پذیری خصوصیات عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای جدید خارجی ذرت دانه ای، 18 هیبرید تجاری ( شامل 15 هیبرید خارجی زودرس متوسط رس و نیز 3 رقم هیبرید تجاری ایرانی DC370, KSC647, KSC704 بعنوان شاهد) در دو تاریخ کشت 15 و 30 خرداد ماه بر پایه دو طرح بلوک کامل تصادفی مستقل از هم و با سه تکرار در سال زراعی 1388 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد بررسی نشان داد که تحت هر دو شرایط کشت تأخیری و به موقع بین هیبریدها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین هیبریها با روش چند دامنه ای دانکن نشان داد که در هر دو تاریخ کاشت هیبرید EXP1 بیشترین عملکرد را در بین ارقام دارا بود. برای صفات اندازه گیری شده در این آزمایش در دو تاریخ کشت به موقع و تأخیری، ویژگی های ژنتیکی از قبیل ضریب تغییرات ژنوتیپی، ضریب تغییرات فنوتیپی و همچنین وراثت پذیری عمومی محاسبه شد. نتایج این آزمایش نشان داد که وراثت پذیری تعداد بلال در بوته در شرایط دیرکاشتی نسبت به کشت به موقع 53/4 درصد افزایش یافت، در حالیکه وراثت پذیری طول بلال 63/8 درصد و بعد از آن عملکرد 59/5 درصد کاهش نشان داد.

تاریخ کاشت، ضریب تغییرات ژنوتیپی، ضریب تغییرات فنوتیپی، وراثت پذیری