الگوی حکمرانی و سیاست گذاری آب کشاورزی: رویکردی به سوی توسعه پایدار

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: فصلنامه حکمرانی منابع طبیعی، دوره: 2، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JNRG-2-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 94
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد رادمهر

دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

مدیریت پایدار منابع آب با هدف افزایش استفاده بهینه از آب و دستیابی به امنیت غذایی است. در این تحقیق ضمن بررسی نقاط ضعف، قوت، تهدید ها و فرصتهای مدیریت منابع و مصارف آب کشاورزی در محدوده مطالعاتی اقدام به ارائه مدل مفهومی مدیریت عرضه و تقاضای آب گردیده است. تجزیه و تحلیل مکانی عوامل داخلی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصتها و تهدیدها) مرتبط با مدیریت آب کشاورزی در این مطالعه مدنظر قرار گرفت. راهبردهای مدیریت آب کشاورزی با رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره که تلفیقی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و تاپسیس در محیط تصمیم گیری فازی می باشد، اولویت بندی شدند. در این پژوهش، داده ها از طریق توزیع ۳۰ پرسشنامه بین مدیران، کارشناسان و بهره برداران منتخب به روش نمونه گیری هدفمند گردآوری و با استفاده از مدل های سلسله مراتبی و SWOT تحلیل شدند. نتایج مدل تحلیلی SWOT نشان داد که امتیاز نهایی عوامل داخلی و خارجی به ترتیب معادل ۹/۲ و ۷۳/۲ می باشد. براین اساس، راهبرد تهاجمی (راهبرد SO) و تلفیقی از راهبردهای سازه ای و غیرسازه ای (راهبردهای SO، ST و WO) در بالاترین اولویت قرار دارند. راهبردهای پیشنهادی به منظور مدیریت عرضه و تقاضای آب در جهت افزایش بهره وری آب شامل توسعه و بهسازی ساختار فیزیکی سامانه منابع آب مورد مطالعه، بهبود مدیریت بهره برداری و نگهداری از سامانه منابع آب، مدیریت زیست محیطی و استحصال از منابع آب داخلی سامانه منابع آب موردمطالعه، می باشند. نتایج بررسی ها نشان داد که در محدوده مورد مطالعه، کل حجم آب مصرفی سالانه اراضی آبی در حدود ۸/۱ میلیارد مترمکعب برآورد شده است که از این میزان در حدود ۱۷۰۷ میلیون مترمکعب (%۹۵) از منابع آب سطحی و ۹۰ میلیون مترمکعب (%۵) از منابع آب زیرزمینی است. مدل پیشنهادی و نتایج ارائه شده، راه حل های موثری را به منظور اجرای مدیریت پایدار منابع و مصارف آب در سامانه های منابع آب مقیاس بزرگ ارائه می کند.

کلیدواژه ها

برنامه ریزی راهبردی, برنامه اقدام, توسعه پایدار, سامانه منابع آب, مدیریت منابع آب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.