بررسی اشکال آلی و معدنی عناصر مس، روی و منگنز بر عملکرد تولیدی و تولید مثلی مرغ های مادر گوشتی

هدف: هدف از مطالعه حال حاضر بررسی اثرات اشکال آلی و معدنی مس، روی و منگنز بر عملکرد تولیدی و تولید مثلی مرغ های مادر گوشتی سویه راس ۳۰۸ در هفته های ۳۳ و ۳۶ بود. روش پژوهش: در مطالعه حاضر از ۲۴۰ قطعه مرغ و ۳۰ قطعه خروس گوشتی سویه راس ۳۰۸ در یک آزمایش فاکتوریل ۲×۳ با سه نوع ماده معدنی (مس، روی و منگنز) و با دو شکل (آلی و معدنی) در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تیمار، پنج تکرار و در هر تکرار هشت قطعه مرغ و یک قطعه خروس استفاد شد. هفته های ۲۹ تا ۳۲ به عنوان دوره سازگاری در نظر گرفته شد. تیمارهای آزمایشی شامل ۱- جیره حاوی روی معدنی، ۲- جیره حاوی روی آلی، ۳- جیره حاوی مس معدنی، ۴- جیره حاوی مس آلی، ۵- جیره حاوی منگنز معدنی و ۶- جیره حاوی منگنز آلی بود. مقدار موردنیاز عناصر به شکل معدنی برای مس (سولفات مس) ۱۶ میلی گرم/کیلوگرم، روی (سولفات روی) ۹۰ میلی گرم/کیلوگرم و منگنز (سولفات منگنز) ۱۳۰ میلی گرم/کیلوگرم بود و مقدار توصیه شده عناصر به شکل آلی در مطالعه حال حاضر برای مس (مس-متیونین) ۳۳/۱۳ میلی گرم/کیلوگرم، روی (روی-متیونین) ۶۵/۴۸ میلی گرم/کیلوگرم و منگنز (منگنز-متیونین) ۸۶/۷۳ میلی گرم/کیلوگرم بود. داده های به دست آمده با روش LSmeans توسط نرم افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که استفاده از جیره های حاوی اشکال آلی عناصر بر صفات تولید تخم، توده تخم، وزن تخم، تخم قابل جوجه کشی، نرخ باروری، قابلیت جوجه درآوری و وزن جوجه تازه هچ شده معنی دار بود. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، روی آلی موجب افزایش درصد تولید تخم، درصد وزن تخم و توده تخم در هفته های ۳۳ و ۳۶ مطالعه شد. با این حال، روی معدنی تاثیر بهتری بر توده تخم در مقایسه با منگنز معدنی داشت. علاوه بر این، تاثیر مس آلی و معدنی و روی معدنی در درصد تولید تخم در این هفته ها به طور قابل توجهی بیش تر از تاثیر منگنز معدنی بود. به همین ترتیب، در زمینه وزن تخم مرغ نیز تاثیر مثبت و قابل توجهی از ترکیب مس آلی و روی معدنی مشاهده شد که عملکرد بهتری نسبت به مس معدنی و منگنز آلی و معدنی داشت. هم چنین نتایج نشان داد اثر روی آلی بر درصد تخم قابل جوجه کشی به طور قابل توجهی بیش تر از سایر عناصر با اشکال آلی و معدنی در بین تیمارها در هفته های موردبررسی بود. نتایج تحقیق حاضر در مورد درصد قابلیت جوجه درآوری نشان داد که اثرات روی آلی و معدنی بیش تر از سایر عناصر بود. علاوه بر این، اثر این عناصر بر درصد نرخ باروری نیز معنی دار بود، به طوری که اثر روی آلی و معدنی نسبت به سایر عناصر آلی و معدنی بالاتر مشاهده شد. اثر عناصر موردبررسی بر وزن جوجه های تازه تولیدی (تازه هچ شده) نشان دهنده برتری اثر روی آلی در مقایسه با سایر عناصر آلی و معدنی بود. نتیجه گیری: به طور کلی تاثیر شکل آلی عناصر بر صفات مورد مطالعه بیش تر از شکل معدنی عناصر مورد مطالعه بود و بیش ترین تاثیر تیمارها بر صفات مورد مطالعه به ترتیب مربوط به روی آلی و کم ترین تاثیر تیمارها بر صفات مورد مطالعه مربوط به منگنز معدنی بود. بر اساس نتایج حال حاضر استفاده از اشکال آلی عناصر معدنی (بخصوص روی آلی) برای بهبود صفات تولیدی و تولیدمثلی مرغ های مادر گوشتی توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

اشکال آلی ، عناصر معدنی ، قابلیت جوجه درآوری ، مرغ مادر گوشتی ، نرخ باروری