ترجمان سکوت عرفانی از زبان هوش مصنوعی (مواجهه ربات چت جی پی تی با سکوت عرفانی)

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: دو فصلنامه پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا)، دوره: 19، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JPLLU-19-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 113
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی میردار رضایی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

مهسا اسلامی

کارشناس ارشد مهندسی کامپیوتر نرم افزار، دانشکده ی فنی و مهندسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

هوش مصنوعی به ربات­هایی گفته می­شود که توان اجرای وظایفی را دارند که برای اجرای آن کنش­ها نیاز به هوش انسانی است. یکی از کارکردهای این ماشین­های هوشمند -که گاه فراتر از هوش انسانی ظاهر می­شوند- تحلیل و تفسیر متون است. از سویی، قلمرو عرفان، ساحتی است رازناک، مبهم و رمزآلود؛ و ورود به این اقلیم ملزوماتی را می­طلبد که پژوهنده از داشتن هوش مناسب برای شناخت و پرداخت آنها ناگزیر است. جستار حاضر که با روش توصیفی-تجربی نوشته شده است، می­کوشد تا با ارائه مطالبی حاوی «سکوت عرفانی» به مثابه داده ورودی به ربات­­ مدرن «چت­جی­پی­تی»، به سنجش و مواجهه پردازش­های این ربات با موضوع یادشده بپردازد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ربات چت­جی­پی­تی از ساحت عرفانی متن و تفکیک آن از دیگر حوزه­ها (ساحت غنایی، حماسی و...) شناخت کافی دارد؛ یعنی در تفسیرها، پس از پردازش داده­ها و دریافت این نکته که متن به حوزه عرفان مربوط است، می­کوشد تا آن را براساس مفاهیم عرفانی تجزیه و تحلیل کند. شناخت دقیق و درست اصطلاحات عرفانی، دیگر توانمندی ربات هوشمند است. همچنین، تسلط این ابزار هوشمند در فهم زبان رمزی، شناخت بعد ادبی و لایه­های زیرین متن که بیشتر در قالب نمادها نمود می­یابند نیز درخور توجه است. با این توضیحات و ازآنجایی که هوش مصنوعی به­مرور خود را تقویت و ترمیم می­کند، چندان دور نیست که به­دستیاری این ابزارهای مدرن و هوشمند، افق­های نوینی در بحث پردازش و فهم متون عرفانی بر مخاطبان این حوزه گشوده شود.

کلیدواژه ها

هوش مصنوعی, ربات چت جی پی تی, عرفان, سکوت عرفانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.