بررسی چالش های محیط زیست و نقش مدیریت شهری در حفاظت از آن (مطالعه موردی: شهرداری مشهد)

مسائل زیست محیطی یکی از چالش های اساسی مدیریت شهری در کلان شهرهایی مانند مشهد است که در صورت بی توجهی، پیامدهای جبران ناپذیری در پی خواهد داشت. هدف این پژوهش، شناسایی مهم ترین چالش های زیست محیطی شهر مشهد و بررسی نقش شهرداری در مواجهه با آن هاست. این پژوهش با روش ترکیبی (کمی–کیفی) و به شیوه اکتشافی متوالی انجام شده است. در مرحله کیفی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۲ نفر از خبرگان حوزه محیط زیست و مدیریت شهری و تحلیل مضمون داده ها انجام شد. بر اساس داده های کیفی حاصل از مصاحبه ها و تحلیل مضمون، شش مضمون اصلی و ۲۳ مضمون فرعی استخراج گردید که نمایانگر چالش های اساسی محیط زیست شهری مشهد هستند: چالش های مدیریتی و ساختاری، چالش های اجتماعی و فرهنگی، چالش های اقتصادی و مالی، چالش های زیرساختی، چالش های زیست محیطی، چالش های منابع انسانی. در بخش کمی، با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای و تحلیل داده های کمی، میزان موفقیت شهرداری مشهد در پاسخ به هر یک از چالش های فوق بررسی شد. نتایج نشان داد بالاترین میانگین مربوط به چالش های زیست محیطی (۳.۶۲) بود که نشان داد شهرداری تا حدی در اجرای سیاست های محیط زیستی و کنترل بحران ها موفق عمل کرده است. چالش های مدیریتی و سازمانی با میانگین ۲.۸۹ و چالش های زیرساختی با میانگین ۲.۷۸، ضعیف ترین عملکرد شهرداری را نشان دادند. یافته های پژوهش نشان داد که بدون تقویت ساختار نهادی، فرهنگ سازی عمومی، همکاری بین بخشی، و استفاده از فناوری های نوین، مقابله با بحران های زیست محیطی در شهر مشهد امکان پذیر نخواهد بود.

کلیدواژه ها:

مدیریت شهری ، چالش های زیست محیطی ، شهرداری مشهد ، روش ترکیبی ، تحلیل مضمون.