بررسی نقش شهرداری در مدیریت بحران های شهری با تاکید بر ایمنی و سلامت شهروندان(مطالعه موردی: شهرداری مشهد)

با توجه به گسترش روزافزون شهرنشینی و پیچیدگی های ناشی از آن، ضرورت توجه به مدیریت بحران در شهرها بیش از پیش احساس می شود. در این میان، شهرداری ها به عنوان نهادهای محلی و اجرایی، نقش مهمی در پیشگیری، آمادگی، پاسخ و بازتوانی در برابر بحران های طبیعی و انسانی دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش شهرداری مشهد در مدیریت بحران های شهری با تاکید بر ایمنی و سلامت شهروندان انجام شده است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و با استفاده از روش تحلیل مضمون، داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۲ نفر از مدیران، کارشناسان و افراد کلیدی در حوزه مدیریت بحران شهرداری مشهد گردآوری شده است. یافته های پژوهش در قالب ۹ مضمون اصلی استخراج شدند که عبارت اند از: برنامه ریزی و سیاست گذاری راهبردی، توانمندسازی منابع انسانی و تجهیزاتی، اطلاع رسانی و آموزش همگانی، مشارکت بین بخشی، بازتوانی روانی–اجتماعی شهروندان، توسعه زیرساخت های ایمن، کاهش خطرات زیست محیطی، ارتقاء فرهنگ ایمنی، و ابتکارات محلی و مشارکت مردمی. نتایج نشان می دهد که شهرداری مشهد در برخی حوزه ها مانند بهسازی بافت های فرسوده و همکاری با سایر نهادها عملکرد مثبتی داشته است، اما در حوزه هایی همچون بازتوانی سلامت روانی، آموزش های مستمر، و مشارکت پذیری عمومی، با چالش هایی روبه روست. تحلیل داده ها حاکی از آن است که ارتقای نقش شهرداری در مدیریت بحران مستلزم تدوین اسناد راهبردی، توسعه زیرساخت های مقاوم، گسترش آموزش های همگانی و ایجاد ساختارهای مشارکتی با شهروندان است. این پژوهش بر اهمیت نگاه یکپارچه به ایمنی، سلامت جسمی، روانی و اجتماعی شهروندان در فرایند مدیریت بحران تاکید دارد. یافته های آن می تواند برای سیاست گذاران شهری، مدیران شهرداری و برنامه ریزان شهری در جهت بهبود تاب آوری شهری مفید واقع شود.

کلیدواژه ها:

شهرداری ، مدیریت بحران ، ایمنی شهری ، سلامت شهروندان ، مشهد.