بررسی تاثیر جریان بر آبشستگی قوس تند ناشی از جت ریزشی شیب دار مستقر در مسیر مستقیم بالادست

هنگامی که جریان عبوری درون یک رودخانه به یک مقطع تنگ شدگی می رسد، با توجه به ثابت بودن دبی جریان و کاهش سطح مقطع جریان، سرعت جریان افزایش می یابد. این افزایش سرعت جریان به صورت جت برروی مصالح بستر فرو می ریزد و باعث ایجاد آبشستگی در پایین دست جت می گردد. مسیر پایین دست عموما به صورت مستقیم نبوده و در بیشتر مواقع قوس های تک یا قوس های متوالی مشاهده می شود. همچنین توپوگرافی بستر در پایین دست عموما به صورت ناهموار بوده و در ترازهای متفاوتی قرار گرفته اند. در این تحقیق به بررسی اثر جت ریزشی با شیب ۵/۵ درصد و مستقر در مسیر مستقیم بالادستی بر آبشستگی تشکیل شده در یک قوس ۱۸۰ درجه تند قرار گرفته در پایین دست جت، تحت تاثیر ترازهای متفاوت بستر پرداخته شده است. همچنین آزمایش ها در دو تیپ مختلف با و بدون کفبند انجام شد. استقرار کفبند جهت محافظت از بستر پایین دست جت می باشد. نتایج مطالعه نشان می دهد که با پایین افتادن تراز بستر (ترازهای ۳-، ۶- و ۹- سانتی متر) مقادیر بیشینه آبشستگی در قوس پایین دستی نسبت به تراز صفر در حالت بدون کفبند به ترتیب به مقدار ۵/۳۱، ۷/۱۵ و ۳/۴۷ درصد افزایش یافته است. همچنین با پایین افتادن تراز بستر مقادیر بیشینه آبشستگی در قوس پایین دستی نسبت به تراز صفر در حالت با کفبند به ترتیب به مقدار ۲/۲۷، ۹ و ۲/۲۷ درصد افزایش یافته است. با پایین افتادگی تراز بستر، زاویه وقوع بیشینه آبشستگی در قوس پایین دست در حالت با و بدون کفبند در فاصله دورتری نسبت به ابتدای قوس قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

جت ریزشی ، تراز بستر ، کفبند ، قوس پایین دست