بررسی مضمون، فنون و ریخت شناسی خطوط رایج در کتیبهنگاری بناهای کتیبهدار قرن نهم شهر تاریخی یزد

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: اولین دوره همایش ملی دوسالانه پژوهش در هنر اسلامی
  • کد COI اختصاصی: BCIA01_055
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 42
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

طاهره شیشه بری

دکترای تخصصی مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی، دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

یکی از پر آشوبترین، دوره های تاریخی شهر یزد، دوره تیموری بوده چرا که با جابهجایی سریع حکام و عدم استقرار آنها در یزد، مردم این شهر، سختی های زیادی را متحمل شدند. البته در دوره حکومت امیر چقماق شامی و حاج قنبر جهانشاهی، بناهای فراوانی مانند؛ مجموعه امیرچقماق، مسجد جامع کبیر، مسجد پیرحسین دامغانی، بقعه سید گلسرخ، مسجد ریگ، در شهر یزد ساخته شد. این بناها یادگاری از قرن نهم ه.ق و دارای کتیبه هایی از آن دوران هستند که با مطالعه آنها می توان تا حدودی به الگوی کتیبه نگاری معماری در بناهای قرن نهم نزدیک شد و دریافت که مضامین، فنون و نوع خطوط رایج در آن دوره چگونه بوده است. بنابراین تلاش بر آن شد که ضمن معرفی کوتاه بناهای قرن نهم دارای کتیبه در شهر یزد به بررسی و مقایسه مضامین، فنون و نوع خطوط رایج در آنها پرداخته شود. روش تحقیق به کار گرفته شده، توصیفی-تحلیلی، گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه ای و مستندنگاری میدانی است. این احتمال وجود داشت که در کتیبه های این دوره از قلم نستعلیق استفاده شده اما نتایج، بیانگر آن بود که در این دوره کاربرد خط کوفی و قلم های ثلث و نسخ رایج بوده و فن اجرای کتیبه ها در بناهای یاد شده، کاشی کاری، نقاشی و حجاری بوده و مضامین کتیبه ها آیات قرآنی، اسامی الهی، ائمه و شعر است.

کلیدواژه ها

کتیبه, مسجد امیرچقماق, مسجد جامع کبیر, بقعه ستی فاطمه, یزد, قرن نهم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.