جایگاه حق اعتراض و کیفیت مواجهه با آن در قرآن کریم

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: بیستمین همایش ملی پژوهش های مدیریت و علوم انسانی در ایران
  • کد COI اختصاصی: IICMO20_106
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 53
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین واحدی گشنیانی

چکیده

یکی از حقوق بنیادین انسان ها، حق بر اعتراض نسبت به گفتار و رفتار اشتباه دیگران است و در پرتو این حق، جوامع و حکومت ها متوجه عیوب خود می شوند و زمینه برای اصلاح آن ها و رشد و پیشرفت، فراهم می آید. بخش قابل توجهی از قرآن کریم به بیان قصه هایی از امت ها و کافران و مومنان می پردازد تا موجب عبرت برای اهل خرد گردد. بخش زیادی از این داستان ها، دربردارنده مجادلات و منازعات میان اهل حق و باطل است. در برخی از آن ها، افرادی نسبت به خداوند، اعتراض می کنند. در برخی کافران نسبت به مومنان و پیامبران اعتراض می نمایند و در برخی دیگر مومنان و اهل حق نسبت به کافران ابراز اعتراض دارند. پژوهشگر با قراردادن آیات مرتبط در سه دسته مزبور، در صدد است با شیوه جمع آوری کتابخانه ای داده ها و به روش توصیفی، به تحلیل جایگاه حق اعتراض در قرآن کریم پرداخته و مشخصات برخورد مومنانه و غیرمومنانه در مواجهه با اعتراض را بیان نماید. با تحقیق در این باب نتیجه گرفته می شود، حق اعتراض در قرآن کریم - ولو اینکه از روی نادانی یا عناد باشد - به رسمیت شناخته شده است. مواجهه کافران و ظالمان با اعتراض، به صورت سلبی و همراه با تهدید جانی معترض است. این دسته سعی بر پیشگیری از وقوع هر اعتراضی دارند و اصولا حقی برای داشتن نظری مخالف خود، قائل نیستند. در مقابل اما برخورد مومنان با اعتراض، کاملا استدلالی و تبیینی است. آنان طبق قرآن کریم باید از ظرفیت بالایی برای رویارویی با اعتراض برخوردار باشند. توجه به عنصر حکمت و پند نیکو و احسن در برخورد با اعتراض مورد تاکید است. در پاسخ مومنانه به اعتراض باید انصاف رعایت گردد و به نقاط مشترک فی ما بین جهت ایجاد تفاهم، توجه شود. واژگان کلیدی: حق اعتراض، قرآن کریم، انتقاد، مجادله، جدال احسن، برخورد مومنانه، انتقادپذیری. طرح مسئله حق اعتراض یکی از حقوق شناخته شده برای انسان ها است که می تواند دارای آثار متعدد مثبت و منفی باشد. اعتراض ابزاری برای بیان عیوب و اشکالات است. همچنین ممکن است از این ابزار در جهت بی اعتبار کردن یا بی آبرو کردن افراد و یا حفظ منافع شخصی نیز بهره برد. در طول تاریخ و در جوامع مختلف و ارتباطات انسانی، اعمال این حق وجود دارد. اما نوع مواجهه با این

کلیدواژه ها

حق اعتراض, قرآن کریم, انتقاد, مجادله, جدال احسن, برخورد مومنانه, انتقادپذیری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.