ناصر پرویان - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گرگان.
عبدالرسول سلمان ماهینی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گرگان.
حسین وارسته مرادی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گرگان.

اجزای محیط زیست و به ویژه حیات وحش جانوری، به طور قابل ملاحظهای تحت تأثیر اثرات منفی پروژههای توسعه قرار می-گیرند. سرعت تغییر اکوسیستمها بواسطه فعالیتهای انسانی، در سالهای اخیر چنان شتابزده است که امکان سازگاری موجوداتزنده با تغییرات محیطی به سختی صورت میگیرد. این پدیده ناشی از عدم توجه به اصول اکولوژی و محیط زیست بوده است. انسان بدون توجه به عوامل اصلی محیط و حد تحمل آن سبب تخریب بیشاز حد محیط زیست گشته و بقا، رشد و سلامت نسل- های فعلی و آینده را در معرض خطر قرار داده است. در ایران نیز در چهار دهه گذشته تغییرات کاربری اراضی و پوشش گیاهی باسرعت فزاینده و در بیشتر موارد به شکل نامطلوب به وقوع پیوسته است و این باعث تشدید روند تخریب منابع محیطی و نابودی فزاینده حیات وحش گردیده است به گونهای که حیات بسیاری از گونههای جانوری را در معرض خطر قرار داده و گونههای حساس به علت از بین رفتن زیستگاه خود، با کاهش شدید جمعیتی مواجه شدهاند. بنابراین، با توجه به اثرات برنامهریزی اشتباه بویژه درزمینه توسعه و تغییر کاربری اراضی بر کاهش کیفیت و تخریب ساختارهای اکولوژیک طبیعی و در نتیجه کاهش تنوع زیستی و پایداری فرایندهای اکولوژیک منطقه، توجه به اصول اکولوژی و محیط زیست در فرآیند برنامهریزی توسعه امری ضروری است. بررسی اثرات تغییرات کاربری اراضی بر حیات وحش جانوری گویای این امر است که در بین تغییرات کاربری اراضی، توسعه راهها، به دلیل ایجاد اثرات متعدد، یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده حیات وحش به شمار می رود

حیات وحش، تغییر کاربری اراضی، محیط زیست، راهها