گونه شناسی و تحلیل نقوش قوم بلوچ در بلوچی دوزی سرحد و مکران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه رهپویه هنرهای تجسمی، دوره: 4، شماره: 0
  • کد COI اختصاصی: JR_RHPTJ-4-0_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 104
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم طاهرعزیزی

کارشناسی ارشد هنر اسلامی، گروه هنر اسلامی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران.

علیرضا شیخی

استادیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.

چکیده

سوزن دوزی یا بلوچی ­دوزی هنری است با قدمتی به بلندای تاریخ سیستان و بلوچستان. این هنر، ریشه در تاروپود زندگی عشیره­ای، بازتاب ذوق زنان در آیینه طرح ­های جاودانه دارد. هدف مقاله معرفی، دسته­ بندی، تحلیل صوری و معنایی نقوش و تکنیک­ های اصلی دوخت سوزن دوزی بلوچیست. بنابراین متداول ترین طرح­ ها و نقوش به کاربرده در سوزن دوزی چیست؟ و عوامل موثر در ایجاد آنها کدام­ست؟ نگارندگان ابتدا به بررسی و معرفی نقوش سوزن دوزی­ بلوچ پرداخته، سپس به لحاظ فرمی، دسته ­بندی و از نظر محتوایی مورد مطالعه قرار داده ­اند. به دلیل کمبود منابع کتابخانه ­ای، روستاها و شهرهای مورد نظر تحقیق در منطقه­ مکران و سرحد سیستان و بلوچستان از جمله چابهار، نیکشهر، ایرانشهر، قاسم ­آباد بمپور، ایرندگان، مارندگان، سراوان، خاش و زاهدان با مشاهده­ میدانی شامل مصاحبه و طرح پرسش از هنرمندان سوزن ­دوز فعال در خصوص نام گذاری و دسته­ بندی نقوش به تحلیل موضوع دست یازیده شده است. نتایج به دست آمده نشان دارد که زنان سوزن­ دوز بلوچ در طراحی نقوش آثارشان از عوامل طبیعی پیرامون خود شامل نقوش حیوانی، گیاهی، هندسی و کیهانی، الهام گرفته است. لازم به ذکر است شرایط زندگی که همانا باورهای دینی، آرزوها، عقاید و اعتقادات قومی و تخیل زن بلوچ است، تاثیر بسزایی در خلق طراحی نقوش داشته است.

کلیدواژه ها

بلوچستان, زن بلوچی, سوزن دوزی, تکنیک و نقوش سوزن دوزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.