نقش ژئوکالچر در تحلیل فقهی عدم وجوب حجاب با عنایت به عدم الزام پوشش موی کنیز

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 14، شماره: 57
  • کد COI اختصاصی: JR_JGQE-14-57_020
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 71
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

روح الله رحیمی فردوئی

دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

نسرین کریمی

دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

علیرضا عسگری

استادیار، گروه حقوق، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

حدود یک دهه است که مسئله حجاب کنیز موردتوجه محافل علمی و متاسفانه با سوء استفاده  موردتوجه رسانه های معاند قرار گرفته است و آن را وسیله ای برای نفی حجاب بانوان قرار داده اند و این مسلم فقهی تمام مذاهب اسلامی را مورد خدشه قرار داده اند. در این نوشتار برای اولین بار با روش کتابخانه ای با مطالعه موردی حجاب موی سر کنیز سعی شده است تا با استفاده از متون اصیل روایی و فقهی شیعه این مسئله را مورد بررسی قرار دهد و ازآنجاکه متاسفانه این مسئله در کتب فقهی و روایی عنوان خاصی نداشته است روایات این مسئله مورد غفلت نویسندگان و محققان قرار گرفته است. با بررسی صورت گرفته از میان ۲۷ اثر فقهی اصیل (که در پیوست ذکر شده است) متاسفانه اثری از این روایات در این کتب، برای اثبات عدم وجوب حجاب برای کنیز استفاده نگشته است. نکته دیگری که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفت این است که عدم وجوب حجاب برای کنیز با گسست فلسفه حجاب - که حفظ حیا و کنترل مفاسد جنسی و حفظ خانواده است - همراه نیست و بلکه این حکم جامعیت دین اسلام را می رساند لذا با بررسی روایات و اقوال فقیهان بدین نتیجه رسیده شد که حجاب موی سر برای کنیزان واجب نیست؛ اما درعین حال ثابت شد همان طور که به صورت کلان برای حجاب علت و فلسفه ای وجود دارد، همان طور برای عدم حجاب نسبت به پیرزنان و کنیزان علت و فلسفه منطقی دیگری وجود دارد و این دو در تضاد با یکدیگر نیست؛ بلکه هم به نوعی جامعیت اسلام و توجه به انواع اقشار جامعه را می رساند و هم اثبات کننده شریعت سهله و سمحه است.

کلیدواژه ها

کنیز, حجاب, حجاب کنیز, الستر الامه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.