نقش شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات در تحقق دموکراسی و پاسخگویی دولت در نظام حقوق عمومی ایران

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: هفتمین کنگره ملی در علوم انسانی
  • کد COI اختصاصی: HUMAN08_628
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 112
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن محمدی

دانشجوی دکتری تخصصی حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کیش، مدرس و کارشناس حقوقی دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت

چکیده

در نظام های حقوقی مبتنی بر مردم سالاری، اصل شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات یکی از مولفه های بنیادین تحقق دموکراسی و ارتقاء پاسخگویی نهادهای عمومی تلقی می شود. در جمهوری اسلامی ایران نیز با تصویب «قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» در سال ۸۸۳۱، گام هایی در جهت تقویت حقوق شهروندی و نظارت عمومی بر عملکرد دستگاه های اجرایی برداشته شده است. این مقاله با رویکرد تحلیلی توصیفی به بررسی جایگاه و نقش شفافیت و حق دسترسی به اطلاعات در نظام حقوق عمومی ایران می پردازد و رابطه آن را با اصول اساسی همچون حاکمیت قانون، مسئولیت پذیری دولت، و مشارکت عمومی مورد تحلیل قرار می دهد. همچنین به چالش ها و موانع اجرای کامل این اصل در ساختار حقوقی و اجرایی کشور اشاره شده و راهکارهایی برای تقویت آن ارائه می گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد که تحقق شفافیت واقعی، مستلزم اراده سیاسی، فرهنگ سازی حقوقی، و اصلاح سازوکارهای نظارتی است تا بتوان زمینه ساز حاکمیتی پاسخگو و دموکراتیک در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شد.

کلیدواژه ها

شفافیت, دسترسی آزاد به اطلاعات, حقوق عمومی, دموکراسی, پاسخگویی دولت, قانون انتشار اطلاعات, حاکمیت قانون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.