شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تغییر کاربری باغ های چای ایران (مورد مطالعه: منطقه لاکان، شهرستان رشت)

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: دوفصلنامه مدیریت اراضی، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_LMJ-12-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 48
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید جواد امیرکیایی

دانش آموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه گیلان

محمد کاوسی کلاشمی

دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه گیلان

رضا اسفنجاری کناری

استادیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه گیلان

چکیده

تغییر کاربری اراضی کشاورزی، امنیت غذایی، خودکفایی و اشتغال پایدار جامعه روستایی را با چالش مواجه ساخته و سبب ایجاد پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بسیاری شده است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و رتبه­بندی عوامل موثر در تغییر کاربری باغ­های چای منطقه لاکان در شهرستان رشت است. شناسایی عوامل موثر از طریق طراحی درخت تصمیم جامع و تعیین معیارها و زیرمعیارهای مختلف با بهره­ گیری از پیشینه پژوهش و نظر ۱۵ نفر از خبرگان محلی، صورت گرفت. اولویت ­بندی و تعیین شدت اثرگذاری عوامل موثر نیز با استفاده از رهیافت­های تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)، تحلیل سلسله مراتبی فازی کروی (SFAHP) و تحلیل سلسله مراتبی خاکستری (GAHP) محقق گردید. در این راستا، پرسشنامه مقایسه زوجی بر اساس درخت تصمیم طراحی شد و اطلاعات مورد نیاز از ۱۵ خبره نمونه با مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه جمع­آوری گردید. نتایج نشان داد که عامل اقتصادی مهم ترین پیشران تغییر کاربری باغ­های چای است. در بین زیرمعیارهای اقتصادی، "کوچک شدن وسعت باغ­های چای و پراکندگی آن ها"، "ارزش اقتصادی بالای زمین باغ­های چای به علت نزدیکی به شهر رشت و مناطق گردشگری" و "درآمد ناکافی چای­کاری" به ترتیب با متوسط وزن نسبی ۱۳/۸۲، ۱۳/۵۹ و ۱۲/۰۵ درصد در رهیافت ­های سه ­گانه مورد استفاده، مهم ترین عوامل اقتصادی اثرگذار بر تغییر کاربری باغ­های چای می­باشند. معیارهای "مشکلات و خلاء قانونی" و "نظارت قانونی و اجرای قانون" به ترتیب در جایگاه دوم و سوم اهمیت قرار دارند. از این رو، توجه به مقوله ­های اقتصادی و قانونی در اولویت برنامه­ های سیاستی مرتبط با حفظ و جلوگیری از تغییر کاربری باغ­ های چای است.

کلیدواژه ها

درخت تصمیم, رویکرد فازی, رویکرد فازی کروی, رویکرد خاکستری, تغییر کاربری زمین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.