بررسی و تعیین اندازه کریستال های فورستریت و هیدروکسی آپاتیت با استفاده از معادله اصلاح شده شرر

شرر با حصول رابطه ی L=kλ/βCosθ که به ترتیب L اندازه دانه (نانومتر)، k ثابت، λ طول موج (نانو متر) و β عرض در نصف ارتفاع پیک و θ زاویه پراش می باشد قادر به تعیین اندازه ی کریستالهای موجود در دانه های مواد با استفاده از داده های بدست آمده از پراش پرتو ایکس گردید. اما در این مقاله اثبات می شود که فرمول شرر برای تمام پیکهای یک فاز اندازه کریستال دانه ی ثابتی را ارائه نمیدهد. در این پژوهش تلاش بر این است که روشی دقیقتر برای بدست آوردن اندازه دانه گزارش داده شود، بر اساس محاسبات صورت گرفته بر روی نانو هیدروکسی آپاتیت استخوان گاو، و تعمیم آن برای دیرگداز فورستریت نتیجه گرفته شد که می توان با رسم نمودار Lnβ برحسب Ln(1/Cosβ) به روش کمترین مربعات خطا و با استفاده از عرض از مبدا این نمودار بر اساس معادله ی شرر اندازه دانه دقیق تری را گزارش کرد. عدد بدست آمده بر ای این نانو کریستال برابر 41 نانومتر و در محدوده ی مورد انتظار می باشد. بر همین اساس محاسبات بر روی دو نمونه فورستریت در دو دمای 1150 و 1400 درجه سانتیگراد اندازه گرفته و نتیجه ی حاصله به این صورت می باشد که اندازه ی دانه فورستریت تشکیل شده در دمای 1150 سانتیگراد برابر با 36 نانومتر و در دمای بالاتر برابر با 43 نانومتر است.

کلیدواژه ها:

فورستریت ، پودرمیکروسیلیس ، منیزیت کلسینه ، آزمایش پراش پرتوایکس