تاثیر تغییر اقلیم بر سازگاری و تنوع ژنتیکی در گونه های گیاهی

  • سال انتشار: 1403
  • محل انتشار: مجله مدیریت آب در کشاورزی، دوره: 11، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_WMAJ-11-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 55
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجتبی گلدانی

گروه عمران و محیط زیست، مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

سید فاضل فاضلی کاخکی

دانشیار آموزشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

چکیده

تغییرات اقلیمی تاثیرات چشمگیری بر توزیع گونه ها داشته است، به طوری که ترکیب گونه ها و عملکرد جوامع بیولوژیکی در سراسر جهان را تغییر داده است. پیش بینی ها نشان می دهد که تا سال ۲۱۰۰ از هر شش گونه گیاهی یک گونه منقرض می شود. تحقیقات اخیر در مورد میزان انقراض گیاهان و پوشش گیاهی نشان می دهد که ضریب انقراض تقریبا ۳/۲ گونه در سال است که خیلی بیشتر از مقدار انقراض طبیعی است. تغییر اقلیم و فشار ناشی از آن در برخی نقاط حساس یک عامل اصلی تنوع ژنتیکی در بین گونه ها است. این چنین نقاط حساس تنها ۴/۱ درصد سطح زمین را در برمی گیرد و این سطح در بردارنده ۴۴ درصد تمامی گونه ها است. برخلاف تکامل که مستلزم تغییرات در بیان ژن است، تغییرات اقلیمی سبب افزایش تنوع می شود که می تواند تکامل را در قالب پذیری فنوتیپی تحت تاثیر قرار دهد. اگر تنوع در درجه قالب پذیری (بیشتر از تنوع در صفت خودش) بر اساس ژنتیکی رخ داده باشد، آلل ها می توانند قالب پذیری مطلوب را همراه با افزایش تنوع اقلیمی افزایش دهند و این به موجود زنده اجازه می دهد تا با شرایط متنوع محیط بهتر سازگاری داشته باشد. فنوتیپ گیاه نتیجه برهمکنش محیط، فیزیولوژی، ساختار ژنتیکی و توانایی منحصربه فرد آن در تغییر فنوتیپ در پاسخ به شرایط خارجی (انعطاف پذیری و تغییرات ویژه) است و ممکن است فرصت های بیشتری را برای سازگاری به تغییرات اقلیمی در آینده ارائه دهد. زمانی که تغییر اقلیم سبب ایجاد تکامل در بیان آلل ها شود، تغییرات آللی به طور مجزا نمی تواند عمل نماید و نیاز است در داخل شبکه ژنی و در متن اثرات محیطی و مجموعه نقشه ژنتیکی موجود که سبب ظهور فنوتیپ شده مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها

انعطاف پذیری, انقراض گونه, تغییر آب وهوا, ژنوتیپ, فنوتیپ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.