گونه شناسی بهره از مولفه های عرفی در نقد احادیث فقهی
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب، دوره: 7، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_MFU-7-1_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 95
نویسندگان
مربی، گروه علوم قرآن وحدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.
استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.
مدرس، فرهنگ و ارتباطات اسلامی،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
چکیده
شماری از مجموعه گران سنگ روایات دربردارنده احکام فقهی، به آسیب هایی در حوزه متن دچار شده اند که اعتبار آنها را کم فروغ یا مخدوش می سازد. از این رو در روند استنباط فقهی بایسته است تا سنجه هایی برای ارزیابی محتوای احادیث، سامان داده شود. دانشوران مسلمان با بهره از احادیث، سنجه هایی چون عرضه به قرآن، سنت، عقل، تاریخ قطعی و دستاوردهای قطعی علوم برای نقد حدیث در نظر گرفته اند. فرضیه این جستار آن است که از عنصر عرف، می توان در قامت یکی از سنجه های نقد احادیث فقهی بهره برد. برای ثبات این دیدگاه، به روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای، در گام نخست، به تبیین مفهوم مولفه های عرفی، دلایل اعتبار آنها از دیدگاه آموزه های شریعت و حکم خرد، دامنه بهره از این مولفه ها و تبیین رابطه متقابل آموزه های شرعی با مولفه های عرفی پرداخته شده است. در گام پسین نیز پنج مورد از مولفه های مقبول عرفی به شکل ذیل افراز شده اند: بناء عقلاء، سیره عقلاء، سیره متشرعه، عادات و امور عام البلوی. افزون بر تبیین رابطه هر یک از این موارد با مفهوم عرف، نمونه های حدیثی متناسبی ارائه شده که با بهره از مولفه های عرفی می توان به بی اعتباری آنها دست یافت. ارزیابی پایانی نوشتار آن است که در روند استنباط فقهی مبتنی بر اخبار، استناد به این مولفه ها برای اعتبار سنجی حدیث بایسته خواهد بود.کلیدواژه ها
سیره, عادت, عام البلوی, عرف, عقلاء, نقد حدیثاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.