سیدبهنام علوی مقدم
رضا خیرآبادی
معصومه خیرآبادی

پیشینه آموزش زبان های خارجی در کشور ما به طور جدی از دوران دارالفنون و آشنایی ایرانیان با آموزش های اروپایی آغاز گشت. در ابتدا آموزش زبان فرانسه و تا حدودی زبان آلمانی در مدارس مدرن ایران رواج یافت اما با گسترش نفوذ حوزه فرهنگ و سیاست آنگلو-آمریکایی، زبان انگلیسی به عنوان مهمترین زبان خارجی در کشور ما مطرح گردید. نفوذ زبان انگلیسی در ایران همسو با جریان بین المللی قدرت گرفتن زبان انگلیسی در جهان بوده است. کریستال(2003) معتقد است که زبان انگلیسی، زبان اول چهارصد میلیون گویشور و زبان دوم تقریبا همین تعداد گویشور در هفتاد و پنج کشور جهان است و تعداد فراگیران این زبان را بیش از یک میلیارد نفر برآورد می کند . حضور چشمگیر و نافذ این زبان در عرصه های مختلف از جمله سیاست ، اقتصاد، پزشکی، ورزش ، رسانه، و اینترنت در حالی انکار ناپذیر می نمایدکه رشد تعداد گویشوران و فراگیران این زبان در سده اخیر فزونی شتابنده ای گرفته است و آن گونه که پنی کوک (1994و2007) معتقد است انگلیسی در سال 1600 زبان تنها شش میلیون گویشور بوده که این تعداد در سال 1700 به اندکی بیش از هشت میلیون رسیده و این رقم در سالهای 1800 و 1900 به ترتیب به سی و صدو بیست میلیون نفر افزایش یافته است.آموزش رسمی زبان انگلیسی در مدارس ایران به سال 1317-1318 باز می گردد که در آن سال و با حمایت وزارت فرهنگ آن زمان مجموعه شش جلدی کتاب های زبان انگلیسی برای تدریس در مقطع شش ساله دبیرستان توسط گروهی از مولفان ایرانی و غیر ایرانی تدوین و منتشر گردید. این مجموعه از کتاب ها حدود ربع قرن و تا سال 1343 که با مجموعه موسوم به کتاب های سطح بندی شده جایگزین شدند مورد استفاده قرارگرفتند. در مجموعه جدید، مولفان کوشیده بودند از روش های تدریس سنتی مانند روش مستقیم به جریان غالب آن دوران به ویژه روش دیداری- شنیداری و آموزش موقعیت محور تغییر جهت داده و تحولات آموزش زبان در آن دوران را در محتوای کتاب های تالیف شده لحاظ کنند. این مجموعه از کتاب های آموزش زبان انگلیسی نیز تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مدارس تدریس می شد و از سال 1361 با مجموعه دیگری از کتاب ها جایگزین گردید.(فروزنده،2011)آموزش زبان انگلیسی پس از انقلاب اسلامی تحت تاثیر تحول در نظام آموزشی کشور (از جمله افزوده شدن مقطع راهنمایی تحصیلی) تغییرات شکلی و محتوایی فراوانی یافت و تدریس زبان انگلیسی از سال نخست مقطع راهنمایی تحصیلی آغاز می گردید (هرچند یک بار در سال های ابتدایی دهه شست آموزش زبان از محتوای آموزشی سال اول راهنمایی حذف و آموزش آن به سال دوم وا نهاده شد اما در بازنگری مجدد آموزش این درس دوباره از سال اول مقطع راهنمایی از سرگرفته شد