حاشیه نگاری نسخ خطی از منظر کارکردی و محتوایی مورد مطالعه: مخطوطات ترجمه ای
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: نشریه علمی پژوهشهای نسخه شناسی و تصحیح متون، دوره: 4، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_NOSK-4-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 112
نویسندگان
دانشیار گروه تاریخ. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه بیرجند، بیرجند، خراسان جنوبی. ایران.
دانشیار پژوهشکده علوم تاریخی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران. ایران.
استادیار گروه آموزش تاریخ. دانشگاه فرهنگیان. تهران. ایران.
چکیده
یکی از سنت های نوشتاری رایج در تمدن اسلامی حاشیه نویسی بر متون است. حواشیه نگاری در متون کهن ضمن برخورداری از دیرینه گی و قدمت دارای کارکردها و فواید متعددی در ساحت دانشی، روشی و هویتی می باشد. وجود قواعد خاص در سبک نگارش حواشی در متون کهن و کاربرد عناصر تزئینی که برای تمایز قلمرو حاشیه و متن به کار می رفته حاشیه نگاری را از منظر کتاب آرایی و ابعاد هنری نیز حائز اهمیت ساخته است. این سنت نوشتاری زمینه ای مناسب برای تضارب آراء و تعاملات علمی را در فرهنگ و تمدن اسلامی رقم زده است. با توجه به استمرار این سنت علمی و جایگاه آن در فرهنگ و تمدن اسلامی مقاله حاضر به واکاوی حواشی گزیده ای از نسخ خطی ترجمه ای و تبیین کارکردهای آن اختصاص دارد. روش انجام این پژوهش به شیوه تحلیل محتوای حواشی نسخ و تبیین ویژگی ها و کارکردهای حاشیه نگاری در این متون است. دستاوردها و نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که مخطوطات ترجمه ای از نظر صوری تابع قواعد حاشیه نگاری در متون کهن بوده و از نظر محتوایی نیز علاوه بر توضیح ابهامات، درج نکات انتقادی و ارائه آراء و نظریات به شرح معانی واژگان، آوردن معادل های مناسب به تبیین وجوه تمایز فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه ایران با جامعه ای که نسخه از آنجا ترجمه شده، پرداخته است.کلیدواژه ها
نسخه خطی, ترجمه, مخطوطات ترجمه ای, حاشیه نویسی, کارکرداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.